Odpowiadając na potrzeby mieszkańców

Posiedzenie wspólnych komisji: Budżetu i Oświaty oraz Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Spraw Socjalnych Rady Miasta i Gminy Buk, które odbyło się 22 sierpnia br. w Sali Miejskiej dotyczyło kwestii związanych z dojazdem do pracy, szkoły, lekarza czy sklepu, korzystając z autobusu gminnego czy pociągu. Kolejne tematy to dostęp do kanalizacji sanitarnej, realizacja bieżących inwestycji oraz omówienie bieżących projektów uchwał.

Dodatkowe połączenia kolejowe

Obrady rozpoczęto od tematu funkcjonowania przewozów pasażerskich Poznańskiej Kolei Metropolitarnej – dalszego rozwoju usług transportowych w ramach PKM, w związku z projektem Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego dotyczącego zwiększenia liczby połączeń kolejowych. Dwa dodatkowe połączenia dziennie mają zostać wprowadzone na odcinku, który charakteryzuje się zwiększoną liczbą podróżnych: Poznań Główny – Opalenica i Opalenia – Poznań Główny. Poznańska Kolej Metropolitarna zwróciła się do Miasta Poznań, powiatu poznańskiego, powiatu nowotomyskiego, gminy Dopiewo, gminy Opalenica i gminy Buk o partycypowanie w kosztach tych działań. Niezbędnym elementem służącym do uruchomienia tych połączeń jest zgoda wszystkich w/w samorządów na finansowe zaangażowanie się w przedsięwzięcie. W tym celu gmina Buku będzie zobowiązana do wydatkowania środków z budżetu gminy w wysokości 58.000 zł. Pozostałe samorządy już przystąpiły do projektu.

Do Rady MiG Buk wpłynęły też dwa pisma popierające te działania. Pierwsze z nich – od Rady Młodzieżowego Sejmiku Województwa Wielkopolskiego zwraca uwagę, że młodzież zamieszkała w Buku w znacznej większości uczęszcza do szkół średnich w Poznaniu i korzysta z kolejowych połączeń kolejowych, które na tym odcinku są obecnie bardzo zatłoczone. Swój apel wystosowała też Młoda Lewica – Wielkopolskie, która uważa, że zwiększenie częstotliwości połączeń kolejowych pozytywnie wpłynie na wygodę mieszkańców, którzy nie będą musieli jechać pociągiem w niedogodnych godzinach lub stać w przepełnionych składach.

Zaproszonym gościem, który szczegółowo omówił ten temat oraz odpowiadał na pytania radnych był dyrektor Departamentu Transportu Wielkopolskiego Urzędu Marszałkowskiego Robert Pilarczyk. – W odpowiedzi na liczne postulaty coraz większej liczby osób podróżujących na odcinku Poznań Główny – Opalenica i Opalenia – Poznań Główny, PKM planuje zwiększyć liczbę połączeń na tej trasie. Zdajemy sobie sprawę, że obecny rozkład jazdy nie spełnia oczekiwań dojeżdżających do pracy, szkoły – połączeń z Buku do Poznania Głównego szczególnie w godzinach porannych (w godz. 7-9) jest ich za mało, podobnie jak z Poznania Głównego do Buku w godzinach popołudniowych (w godz. 14-15). Jednak samorządu województwa wielkopolskiego nie stać, aby samodzielnie sfinansować te działania; dlatego zwróciliśmy się do samorządów korzystających z tych połączeń kolejowych, aby odpowiednio partycypowały w kosztach. W swoich działaniach PKM stara się zadbać o zwiększenie liczby pociągów czy usprawnienie rozkładu jazdy, który i tak musi być dostosowany do rozkładu jazdy PKP.

W trakcie dyskusji radni wyrazili swoje wątpliwości dotyczące funkcjonowania pociągów na omawianym odcinku, które wynikają przede wszystkim z licznych opóźnień i znacznego przeciążenia pociągów, zwłaszcza w godzinach szczytu. Pytali, dlaczego w pociągach na odcinku z Poznania Głównego do Buku w godzinach szczytu brakuje miejsc siedzących? Dyrektor Robert Pilarczyk odpowiedział, że pociągi tzw. elfy, które jeżdżą na tej trasie, dysponują 200 miejscami siedzącymi i 100 miejscami stojącymi; tym samym są przystosowane do tego, że na tym stosunkowo krótkim odcinku pasażer nie musi mieć zapewnionego miejsca siedzącego. Radni chcieli też wiedzieć, czy jest szansa na pociąg z Poznania Głównego do Buku, w godzinach nocnych, na przykład o godzinie 1. Zwrócono też uwagę, że zwiększenie liczby połączeń na trasie Poznań Główny – Opalenica spowoduje jeszcze częstsze, pomimo utrudnień związanych już z pociągami towarowymi i międzynarodowymi ekspresami, zamknięcie rogatek i utrudnienia dla kierowców. Dopytywano też jak długo mogą być zamknięte przejazdy kolejowe i czy tego czasu nie można skrócić.

Prowadzący obrady Przewodniczący Komisji Budżetu i Oświaty Tomasz Plewa zadał pytanie, czy zaproponowana kwota dopłaty do nowych połączeń kolejowych musi zostać zabezpieczona w tegorocznym budżecie gminy czy może zostać wprowadzona do Wieloletniej Prognozy Finansowej MiG Buk na lata 2023-2039 oraz jakie będą konsekwencje, jeśli gmina nie zdecyduje się przystąpić do tego projektu. – Środki finansowe powinny zostać zabezpieczone w budżecie gminy na 2024 rok, a na deklarację udziału w przedsięwzięciu oczekujemy do 11 września br. – w tym dniu marszałek województwa wielkopolskiego podpisze stosowne porozumienie z gminami. Na pytanie, co będzie jeśli gmina odmówi udziału w projekcie odpowiadam, że może to spowodować, iż nie będzie dodatkowych połączeń kolejowych lub pociągi mogą omijać stacje w Otuszu i Buku – mówił dyrektor Robert Pilarczyk.

W rezultacie dyskusji radni pozytywnie zaopiniowali projekt zwiększenia liczby połączeń kolejowych i przeznaczenie na ten cel dodatkowych środków z budżetu gminy. Na zaproszenie burmistrza, dyrektor Robert Pilarczyk zobowiązał się, że cyklicznie będzie informować mieszkańców gminy o działaniach PKM związanych z gminą Buk i będzie uczestniczyć w posiedzeniach komisji czy sesji.

Rok komunikacji gminnej

Kolejnym punktem komisji było omówienie funkcjonowania komunikacji gminnej w ramach Związku Powiatowo-Gminnego Wielkopolski Transport Regionalny – wady i zalety, spostrzeżenia i podsumowanie działań po roku funkcjonowania. Na komisję został zaproszony przedstawiciel WTR Tomasz Błaszczyk, a temat omówił w pierwszej kolejności burmistrz Paweł Adam, który pełni też funkcję Członka Zarządu WTP. – Po roku funkcjonowania komunikacji gminnej można powiedzieć, że była to inicjatywa jak najbardziej potrzebna społeczności gminnej. Busy stały się sporym ułatwieniem w komunikacji mieszkańców okolicznych sołectw z miastem Buk, gdzie załatwiają codzienne sprawy, takie jak wizyta u lekarza, w aptece, banku lub zakupy. Z transportu w głównej mierze korzysta młodzież szkolna, seniorzy oraz osoby dojeżdżające do pracy. Zorganizowanie komunikacji gminnej było możliwe dzięki powstaniu Wielkopolskiego Transportu Regionalnego w 2021 roku, a w jego strukturach, z roku na rok, działa coraz więcej gmin.

Miasto i Gmina Buk jednym z członków Związku „Wielkopolski Transport Publiczny” – Miasto i Gmina Buk
Samorządowy związek „Wielkopolski Transport Regionalny” właścicielem spółki PKS Poznań – Miasto i Gmina Buk
WTR z umową na pierwsze autobusy hybrydowe dla PKS Poznań – Miasto i Gmina Buk

Burmistrz kontynuował: – W okresie wakacyjnym, z uwagi na mniejszą liczbę pasażerów korzystających z komunikacji gminnej, ograniczona została liczba połączeń. Obecnie trwają prace nad przygotowaniem nowego rozkładu jazdy obwiązującego od 4 września, który jest uzależniony od zmian w rozkładzie jazdy PKP. Gmina brała też pod uwagę możliwość objęcia dowozem komunikacją gminną dzieci do szkół, jednak nie jest to możliwe ze względu na ograniczenia: w autobusie należałoby zapewnić opiekuna nad dziećmi oraz rozkład jazdy autobusów należałoby dostosować do potrzeb szkół – mówił burmistrz.

Jak czytamy w podsumowującym opracowaniu przygotowanym przez Urząd MiG Buk: „Komunikacja gminna została uruchomiona 1 września 2022 roku, początkowo dla dwóch linii: 781 oraz 782, a od stycznia tego roku została wprowadzona nowa linia: nr 783. Do obsługi komunikacji przeznaczone są trzy autobusy, które realizują po 16 kursów, na każdej linii od godz. 5.15 do 17.15. Komunikacja gminna jest coraz chętniej wykorzystywana, o czym świadczy zwiększająca się cyklicznie liczba podróżujących. Najczęściej korzysta się z linii nr 781 kierunek Żegowo – Dobra, Dobra – Żegowo, którą podróżuje średnio w ciągu miesiąca 2343 osób. Na linii 782 (Buk – Kalwy, Kalwy – Buk) miesięcznie jest 1931 podróżujących, a na linii 783 (Wiktorowo – Cieśle, Cieśle – Wiktorowo) 1190 podróżujących. Większość pasażerów chwali sobie podróżowanie komunikacją gminną, a informacje o problemach są kierowane do organizatora przewozów, tj. PKS Poznań oraz WTR. Wśród zgłaszanych problemów mieszkańcy najczęściej wymieniają zdarzające się spóźnienia wynikające z sytuacji losowych, pominięcia przystanków czy trudności skomunikowania się z rozkładem jazdy pociągów”.

Na komunikację w gminie w roku 2022 wydatkowano środki w wysokości 668.073 zł. W kwocie tej uwzględnione są koszty związane z liniami regionalnymi łączącymi Buk z Poznaniem, Nowym Tomyślem, Dusznikami, Grodziskiem Wielkopolskim i Stęszewem, jak i połączenia gminne. Łącznie kwota uruchomienia i funkcjonowania komunikacji gminnej za cztery miesiące ubiegłego roku wyniosła 333.803 zł. Natomiast kwota zabezpieczona w budżecie MiG Buk na rok 2023 wynosi 1.487.727 zł.

Dyskutując nad funkcjonowaniem komunikacji gminnej radni dopytywali, czy busy mogłyby jeździć też w godzinach wieczornych, na przykład o godzinie 22, aby pracownicy Strefy Przemysłowej w Niepruszewie po wieczornej zmianie mieli możliwość skorzystania z komunikacji lub czy brano pod uwagę kursowanie autobusów w weekendy. Burmistrz odpowiadał, że planowane jest usprawnienie rozkładów jazdy autobusów, jednak wydłużenie godzin funkcjonowania lub wprowadzenie autobusów w weekendy jest związane ze zwiększeniem wydatków finansowych z budżetu gminy. – Do tej pory gmina zdecydowała się wprowadzić autobusy w weekendy w wyjątkowych sytuacjach, takich jak Dni Gminy Buk, czy 10 września na gminne dożynki, które są połączone z Wielką Otuską i tym samym mieszkańcy będą mogli skorzystać z komunikacji gminnej z Buku do Otusza i z powrotem. Busy jesteśmy też zobowiązani zapewnić w dniu wyborów parlamentarnych 15 października, ale o szczegółach będziemy jeszcze informować na bieżąco.

Kanalizacja sanitarna dla nieruchomości przy ul. Rocha

W nawiązaniu do pisma mieszkańców, którzy byli też obecni na komisji, radni omówili sprawę dostępu do kanalizacji sanitarnej dla nieruchomości położonych przy ul. Św. Rocha w Wielkiej Wsi.

Prezes Zakładu Gospodarki Komunalnej Tomasz Stawicki tłumaczył, że obecnie ZGK nie ma możliwości finansowania tej inwestycji ze względu na trudną sytuację finansową spółki. – Wymaga podkreślenia brak uzasadnienia ekonomicznego dla realizacji takiej inwestycji za pieniądze publiczne. Wskazana kwota na wykonanie tego zadania, tj. około 300 tys. zł zostałaby wydatkowana, w związku z podłączeniem do sieci kanalizacji sanitarnej właściwie tylko dwóch posesji, bo dwie pozostałe nieruchomości nie są zamieszkałe.

Jak wynika z przygotowanych wyjaśnień Prezesa Tomasza Stawickiego, w 2018 roku pojawiła się możliwość podłączenia tych dwóch nieruchomości do kanalizacji sanitarnej, ale nie została ona wykorzystana. „W 2018 roku realizowana była inwestycja przez dewelopera, który dokonywał włączenia wybudowanej przez niego sieci kanalizacji sanitarnej do istniejącej sieci kanalizacji sanitarnej w obszarze ul. Św. Rocha i ul. Kwiatowej. W tamtym okresie najbardziej zasadne było przeprowadzenie inwestycji wnioskowanej przez mieszkańców, gdyż prowadzenie równolegle tych inwestycji obniżyłaby koszty wybudowania sieci kanalizacji sanitarnej dla mieszkańców ul. Św. Rocha. Właśnie wtedy mieszkańcy powinni rozpocząć współpracę z deweloperem, aby zrealizować swoje zamierzenia inwestycyjne i obniżyć ich koszty.

Prezes Tomasz Stawicki wskazał, że obecnie istnieją dwie możliwości rozwiązania problemu. – Po pierwsze, mieszkańcy jako prywatni inwestorzy mogą samodzielnie wybudować ten fragment sieci kanalizacji sanitarnej, a następnie dokonać jej przekazania do eksploatacji na podstawie umowy na rzecz ZGK. Drugim możliwym rozwiązaniem znacznie ograniczającym koszty finansowe jest budowa szamb ekologicznych – koszt tego zadania: 20-25.000 zł. W tym wypadku część finansowania mogłaby zostać pozyskana od MiG Buk, a dodatkowo ZGK w Buku wsparłby mieszkańców w instalacji tych zbiorników, aby jak najbardziej odciążyć finansowo mieszkańców. ZGK posiada dokumentację projektową wraz z wymaganymi uzgodnieniami na w/w inwestycję.

Burmistrz zaproponował, że jeżeli radni wyrażą zgodę i znajdą źródło finasowania, to wówczas pieniądze na to zadanie mogłyby zostać zabezpieczone w budżecie gminy na 2024 rok, którego projekt będzie opracowywany do połowy listopada br. Innym rozwiązaniem jest zmiana w tegorocznym budżecie, co wiązałoby się z koniecznością zaciągnięcia obligacji. Jednak prowadzący obrady – Przewodniczący Komisji Budżetu i Oświaty Tomasz Plewa zwrócił uwagę, że inne miejscowości, na przykład mieszkańcy Kalw, Niepruszewa, Cieśli czy Szewc nie mają dostępu do kanalizacji i nie można wyróżniać jednych mieszkańców kosztem innych. Przypomniał, że tylko połowa mieszkańców naszej gminy ma dostęp do sieci kanalizacyjnej. – Tym bardziej więc, nie tylko władze tej kadencji odpowiadają za taki stan rzeczy. Burmistrz uzupełnił: – Zwłaszcza, że wcześniej były możliwości, aby ten problem rozwiązać, chociażby przez pozyskanie dofinasowań na budowę kanalizacji sanitarnej. Skorzystały z tego inne gminy i teraz nie muszą się borykać z problemami skanalizowania gminy, których ciągle doświadczamy.

W dyskusji, oprócz radnych wzięli też udział mieszkańcy, których dotyczy problem braku kanalizacji sanitarnej przy ul. Św. Rocha i zaproponowali podłączenie do kanalizacji sanitarnej korzystając z przejścia przez nieruchomość sąsiada. Radni przychylili się do tej propozycji i ustalono, że w najbliższym czasie zostanie przeprowadzona wizja lokalna z udziałem przedstawicieli urzędu i ZGK oraz zostanie sprawdzone czy są ku temu odpowiednie warunki techniczne. Wnioski zostaną przedstawione na najbliższej komisji Rady MiG Buk. Jednak nadal nie podjęto decyzji, skąd wziąć pieniądze na realizację tej inwestycji.

Ocena wykonania budżetu za I półrocze 2023 roku

Na komisję zostało przygotowane opracowanie dotyczące wykonania budżetu za I półroczne 2023 roku. Jak poinformował Przewodniczący Komisji Budżetu i Oświaty Tomasz Plewa, w 2023 r. weszła w życie ustawa zgodnie z którą jednostki samorządu terytorialnego nie mają już obowiązku sporządzania informacji opisowej o przebiegu wykonania budżetu za I półrocze i przekazania ich do Regionalnej Izby Obrachunkowej celem zaopiniowania. Jednak Urząd MiG Buk przygotował stosowne opracowanie w tym zakresie do wewnętrznego wykorzystania.

Po zapoznaniu się z materiałem radni dopytywali między innymi o realizowaną opłatę planistyczną, zestawienie wydatków na inwestycje – materiały w tym zakresie mają zostać przygotowane na najbliższą sesję. Zarówno przy ocenie wykonania budżetu za I półrocze 2023 roku, jak i przy przedstawianiu zmian uchwały budżetowej na 2023 rok Wiceskarbnik MiG Buk Anna Lewińska mówiła o opóźnieniach związanych z przekazywanym na konto gminy pozyskanych dofinansowań, zarówno ze strony wielkopolskiego urzędu marszałkowskiego, jak i środków z rządowego programu Polski Lad.

Omówienie projektów uchwał

W dalszej części komisji zostały przedstawione projekty uchwał. Rozpoczęto od projektów uchwał planistycznych, których uchwaleniem są zainteresowani inwestorzy, planujący realizację swoich przedsięwzięć na tych terenach. Pierwszy z nich dotyczył miejscowego planu zagospodarowani przestrzennego terenu położonego w Niepruszewie przy drodze powiatowej nr 2500P – etap A. Urbanista Łukasz Ślisiński omówił projekt uchwały i procedurę planistyczną: od podjęcia uchwały Rady MiG Buk, ogłoszenia o przystąpieniu do opracowaniu planu zagospodarowania przestrzennego na tym terenie w miejscowej prasie, możliwości składania wniosków oraz poinformowania organów i instytucji (właściwych do opiniowania i uzgodnienia projektu) o podjęciu w/w uchwały, aż po wyłożenie planu do publicznego wglądu. Radny Tomasz Plewa skierował zapytania do w/w projektu uchwały, które dotyczyły między innymi farm fotowoltaicznych – czy powinny być instalowane na terenie przemysłowym AG o określonej mocy i w jakiej odległości od zabudowań mieszkalnych. Przy okazji wyraził zaniepokojenie, że lokalizacja farm fotowoltaicznych może kolidować w wielu miejscach z gminnymi inwestycjami liniowymi (np. przy planowanej obwodnicy północnej Buku) i przestrzegał przed takimi sytuacjami.

Następny projekt uchwały miał dotyczyć przystąpienia do sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenów położonych w Wielkiej Wsi w bezpośrednim sąsiedztwie ulic: Otuskiej, Storczykowej i Różanej – teren obecnej inwestycji kubaturowej. W w/w planie podstawowym przeznaczeniem tego terenu są cele zabudowy usługowej i zieleni urządzonej. Radni nie podjęli jednak tego tematu i wrócą do niego po uzyskaniu poszerzonej informacji planistycznej i budowlanej.

Wiceskarbnik MiG Buk Anna Lemańska przedstawiła zmiany uchwały budżetowej, które dotyczyły zwiększenia wydatków przede wszystkim w zakresie bieżących zadań i planowanych inwestycji. I tak na przykład, w związku z zamiarem ogłoszenia postępowania przetargowego na przebudowę i remont ulicy Strzeleckiej w Wielkiej Wsi i Buku należy zabezpieczyć w budżecie środki finansowe w wysokości 60.000 zł – tytułem wydatków na dokumentację.

Ponadto zajęto się omówieniem projektów uchwał w sprawie:
– powołania Zespołu ds. Opiniowania Kandydatów na ławników;
– zasięgnięcia od Komendanta Wojewódzkiej Policji informacji o kandydatach na ławników;
– nadania nazwy ulicy Na Murawie w Buku;
– nadania nazwy drogi wewnętrznej osiedla Linea w Buku;
– zmiany uchwały nr XLI/299/2018 Rady Miasta i Gminy Buk z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie określenia czasu bezpłatnego pobytu dziecka w przedszkolu i oddziale przedszkolnym oraz opłat za świadczenia udzielane przez przedszkola i oddziały przedszkolne, dla których organem prowadzącym jest Miasto i Gmina Buk;
– trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej w Gminie Buk;
– określenia szczegółowego trybu i harmonogramu opracowania projektu Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Buk na lata 2024-2033, w tym trybu konsultacji;
– wyrażenia zgody na ustanowienie służebności przesyłu dla spółki PSE;
– przyznawania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie oraz roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków lub gminnej ewidencji zabytków w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków;
– emisji obligacji.

Nowe zadania oświatowe

Burmistrz przedstawił też nowe zadania, które zostaną podjęte w nowym roku szkolnym. Dodatkowymi lekcjami z języka angielskiego zostaną objęte nie tylko klasy 8, jak w roku ubiegłym, ale też klasy siódme. Ponadto od nowego roku szkolonego gmina przystąpi do Międzynarodowego Programu Powszechnej Dwujęzyczności, którym zostaną objęte dzieci ze żłobka, przedszkola i klas pierwszych szkół podstawowych. W sumie około 500 dzieci skorzysta z tego programu, który jest finansowany z budżetu gminy – koszt 23.354 zł. Gmina Buk jest pierwszą gminą w Wielkopolsce, która w tak szerokim zakresie przystępuje do tych działań. Burmistrz zwrócił się do radnych z prośbą, aby zaproponowali lokalną nazwę programu powszechnej dwujęzyczności dla gminy Buk.

Na 20 września br. o godzinie 17 urząd MiG Buk zaplanował debatę oświatową, która ma być podsumowaniem projektu „EDU Kompas Orke – podniesienie jakości edukacyjnych szkół podstawowych dla Miasta i Gminy Buk”.

Sprawy bieżące

W tym punkcie komisji radni dopytywali o lampy solarne wzdłuż obwodnicy oraz o postępy prac związane z budową kanalizacji sanitarnej na ul. Słonecznej w Buku, gdzie mieszkańcy borykają się ze sporymi utrudnieniami.