skip to Main Content

Położona przy ul. Mury 5 jest jedną z pamiątek po społeczności żydowskiej, zamieszkującej miasto przed 1939 rokiem. Należy do najlepiej zachowanych synagog w Wielkopolsce. Jednocześnie wyróżnia się spośród innych zabytków Buku klasą architektoniczną.

Synagoga

Obecnie istniejący budynek, stanowiący centrum zespołu synagogalnego, oraz pobliską szkołę talmudyczną, wykonaną z charakterystycznej czerwonej cegły, wzniesiono w pierwszej dekadzie XX wieku. Autorem projektu był Alfred Grotte. Synagogę postawiono na miejscu drewnianej bożnicy zniszczonej w czasie Wiosny Ludów w 1848 r. Budynek z cegły, w stylu neoromańskim, dwukondygnacyjny, kryty dachówką. Do wysokości parteru elewacja boniowana. Do wnętrza prowadzi troje drzwi. Po stronie północnej niewielka absyda. W przedsionku drewniane, kręcone schody na antresolę tzw. babiniec.

Detalami wskazującymi na pierwotne przeznaczenie obiektu są gwiazdy Dawida, umieszczone na drewnianych balustradach antresoli. Na elewacji ściany frontowej zachowato sie puste miejsce na tablice dziesięciu przykazań.

Zdobiona bogatymi mozaikami i malowidłami, rzesiście oświetlona wygiętymi żyrandolami bóżnica byta dumą bukowskich Żydów. W pierwszych miesiącach II wojny światowej miał miejsce najbardziej tragiczny epizod w historii obiektu, który stał się miejscem tymczasowego aresztu dla miejscowych Żydów. Zbezczeszczona, zamieniona w trakcie okupacji hitlerowskiej na stolarnię synagoga po wojnie petniła m.in. funkcję sali sportowej. Zwrócona pod koniec lat 80. XX w. poznańskiej gminie żydowskiej w 2009 r. zostata odkupiona przez władze miejskie Buku. Po kapitalnym remoncie przeprowadzonym w latach 2017-2018 obiekt zamieniono w multifunkcyjną Salę Miejską, w której odbywają się śluby cywilne, posiedzenia rady miejskiej oraz wydarzenia kulturalne i artystyczne o różnym charakterze.

Na antresoli urządzono interesującą wystawę historyczną wzbogaconą o urządzenia multimedialne. Wśród jej eksponatów znajdują się zabytki należące do kolekcji „MIASTO I WODA – HISTORIE POŁĄCZONE”. Prezentuje ona niezwykle cenne artefakty, pozyskane w trakcie prac inwestycyjnych na terenie gminy w latach 2010-2014. Do najważniejszych obiektów zaliczany jest fragment XVI-wiecznej drewnianej sieci kanalizacyjnej, odkryty na ul. Poprzecznej w Buku. Od jego znalezienia rozpoczęła się intensywna współpraca Miasta i Gminy Buk oraz firmy Wavin Polska S.A., która doprowadziła do narodzin projektu o tej samej nazwie co kolekcja eksponatów. Cennym, prezentowanym znaleziskiem jest także drewniana cembrowina prasłowiańskiej studni z Niepruszewa, datowana na VIII w. Zupełnie wyjątkowym zabytkiem jest świetnie zachowany żelazny miecz rycerski z okresu wojen polsko-krzyżackich. Dużą wartość historyczną mają także zbiory starych monet, ceramiki, przedmiotów metalowych oraz skór i kości.

Odwiedź stronę dawnej synagogi: www.salamiejska.buk.gmina.pl

Back To Top
Skip to content