W trosce o Jezioro Niepruszewskie

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Budżetu i Oświaty oraz Komisji Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Spraw Socjalnych Rady Miasta i Gminy Buk, które odbyło się 20 marca br. kompleksowo zajęto się tematem Jeziora Niepruszewskiego: zagospodarowaniem terenu przy akwenie, zakresem planowanych inwestycji, przedstawieniem opinii o warunkach gruntowo-wodnych łąk przylegających do jeziora. Ponadto omówiono projekty uchwał i przedstawiono sprawy bieżące.

Posiedzenie rozpoczęto od wizytacji terenów przy Jeziorze Niepruszewskim. Dyrektor Ośrodka Sportu i Rekreacji Jarosław Sznycer i jego zastępca Tomasz Knij oprowadzili radnych i obecnych na komisji przedstawicieli mieszkańców, po realizowanych i planowanych inwestycjach.

Przygotowania do sezonu kąpielowego

Na dłużej zatrzymano się przy budowie parkingu i drogi dojazdowej do mariny. Jak mówił dyrektor Jarosław Sznycer: – Prace mają się zakończyć przed rozpoczęciem sezonu kąpielowego.  Dzięki temu zwiększy się ilość miejsc parkingowych, a utwardzenie nawierzchni poprawi jakość dojazdu do parkingu. Do tej pory dużym problemem były wody opadowe, które ściekały drogą na plażę i dalej do kąpieliska. Powodowało to wypłukiwanie piasku z plaży i razem z deszczówką nanoszone były nieczystości na teren plaży i kąpieliska. Utwardzenie drogi powinno zapobiec spływaniu wód do kąpieliska.

W celu zapewnienia bezpieczeństwa wypoczywających, szczególnie przy większym wietrze niezbędne okazało się przycięcie topoli przy placu zabaw dla dzieci i boisku do piłki siatkowej plażowej, a w planach – usunięcie starych topoli przy plaży. Zostały tam też posadzone rzędy platanów i buków, które teraz powinny szybciej rosnąć i niebawem zastąpić stare drzewa. Planowana jest też odbudowa stanu drzew w lasku przy toalecie. W tym roku dokonano też nasadzeń 30 drzew: grabów, klonów i lip, a jesienią zostaną dosadzone kolejne drzewa.

Planowane inwestycje

Niezbędną inwestycją jest budowa nowego pomostu, ponieważ stan techniczny obecnego praktycznie oznacza, że kolejny remont nie przyniesie oczekiwanych rezultatów. Sukcesywnie wymieniane są deski na pomoście, natomiast belki podtrzymujące są już zmurszałe i wymagają wymiany.

Kolejnym zadaniem jest powiększenie dostępu do jeziora po prawej stronie pomostu, na długości około 30 metrów. W tym celu została wycięta trzcina na powierzchni jeziora. Docelowo planowane jest wyczyszczenie dna i usunięcie korzeni, tak aby nie odrastała trzcina. Dno ma być zasypane piaskiem, ale nie planuje się wydłużenia plaży piaszczystej. Brzeg zostanie porośnięty trawą – dzięki temu polepszy się zarówno panorama jeziora, jak i dostęp do linii brzegowej.

Odpowiadając na pytania radnych dotyczące między innymi punktów gastronomicznych przy plaży, dyrektor OSiR Jarosław Sznycer mówił: – W przyszłym roku nastąpi znacząca poprawa jakości punktów gastronomicznych. W tym roku kończą się umowy z obecnymi podmiotami, a na podstawie nowych ustaleń punkty gastronomiczne będą musiały spełniać określone kryteria estetyki i jakości produktów. Do tego czasu zaplanowano też wykonanie oraz znormalizowanie przyłączy elektrycznych i wodnych.

Kąpielisko planuje się wyposażyć w nowe elementy infrastruktury. Będą ustawione nowe ławki przy miejscu na ognisko – na wysokości wiat, też ławki drewniane na podbudowie betonowej oraz betonowe donice z kwiatami wzdłuż nowo powstałego miejsca parkingowego przy marinie i przebieralni. Na plaży piaszczystej i trawiastej zaplanowany jest montaż parasolek i ławek, które na stałe zostaną zamocowane w podłożu oraz na placu zabaw – stałych elementów: zjeżdżalni, drabinek, itp.

W perspektywie OSiR zajmie się rozbudową pomostu do cumowania łodzi i jachtów – o 10 metrów w kierunku jeziora, poszerzenie o 5 metrów w kierunku poprzecznym. W planach jest też montaż trapów i kotwic wyznaczających miejsca do cumowania jachtów z możliwością dokowania dziobem do pomostu. Zamierza się też wyposażyć pomost w skrzynki prądowe – tak aby cumujące jachty miały bezpośredni dostęp do prądu. – Z roku na rok obserwujemy coraz większe zainteresowanie osób chcących wodować jachty w sezonie letnim przy naszym pomoście. Utwardzenie parkingu przed bramą do mariny oraz likwidacja słupa elektrycznego na tym terenie w znacznym stopniu ułatwi dostęp do slipu i wodowania, zarówno jachtów jak i łodzi motorowych – mówił zastępca dyrektora OSiR Tomasz Knij.

W trakcie wizytacji terenów przy Jeziorze Niepruszewskim, do dyrekcji OSiR skierowano pytania dotyczące między innymi odpłatności za parking czy jakości piasku na plaży. W związku z opinią jednej z mieszkanek, że należy ograniczyć prędkość dla motorówek wywiązała się dyskusja, w wyniku której radni stwierdzili, że Jezioro Niepruszewskie jest dla wszystkich i korzystają z niego też osoby używające skuterów wodnych czy kajaków.

Opinie o warunkach gruntowo-wodnych łąk przylegających do jeziora

Dalsza część posiedzenia komisji prowadzonej przez Przewodniczącego Komisji Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Spraw Socjalnych Leszka Mensfelda odbyła się w Wiejskim Domu Kultury w Niepruszewie. Kontynuowano temat Jeziora Niepruszewskiego. Opinię o warunkach gruntowo-wodnych łąk przylegających do jeziora przedstawił jeden z autorów opracowania – specjalista ds. projektów środowiskowych Maciej Guzka z SGS Polska. Celem badań przeprowadzonych na zlecenie Miasta i Gminy Buk było określenie warunków gruntowo-wodnych oraz ustalenie występowania gruntów uznanych za nasycone wodą w podłożu obszaru otaczającego północną część Jeziora Niepruszewskiego w miejscowości Kalwy. Na wstępie opracowania przytoczono definicję gleb nasyconych, zgodnie z którą za nasycone wodą uważa się gleby, które pomimo braku zastoisk nie wchłaniają wody, są maziste i plastyczne. Zakres przeprowadzonych badań obejmował między innymi prace terenowe: wywiercenie 25 otworów rozpoznawczych oraz badania laboratoryjne: analiza wilgotności naturalnej gruntów, oznaczenie zawartości substancji organicznej.

Jak wynika z badań, grunty występujące w podłożu na tym terenie uznać należy za grunty nasycone wodą. – W okresach intensywnych opadów atmosferycznych oraz roztopów omawiany teren może być czasowo podtapiany z widocznymi zastoiskami wody – gleby zostają zalane. Ich zdolność do wchłaniania wody opadowej jest ograniczona – stanowią barierę utrudniającą jej wnikanie w głąb podłoża. Gmina podejmuje właściwe działania w zakresie zakazania stosowania nawozów na terenach podtapianych – mówił Maciej Guzka z SGS.

– Temat ochrony Jeziora Niepruszewskiego jest nam wszystkim dobrze znany. O przeprowadzeniu badań stanu wody jeziora mówiło się już od dawna, ale bezpośrednią przyczyną podjęcia tych działań była przyducha i problem śniętych ryb w akwenie, do czego doszło w sierpniu 2022 roku, właśnie w północno-zachodniej części jeziora. Wtedy ustalono, że w tym rejonie unosi się niewyobrażalny odór, potem z mediów społecznościowych dowiedzieliśmy się, że pojawił się w tym miejscu jakiś beczkowóz z gnojowicą. Niezbędne były więc badania, na podstawie których gmina wystąpiła do różnych instytucji, aby ustalić organ kompetentny do wydania zakazu stosowania nawozów i produktów pofermentacyjnych. W naszym urzędzie odbyło się też spotkanie z wójtem Dopiewa, w wyniku którego została wypracowana treść pisma obu samorządów, które zostało skierowane do Ministra Klimatu i Środowiska, Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Wojewody Wielkopolskiej, Starosty Poznańskiego. W odpowiedzi otrzymaliśmy różne informacje, z których trudno jednoznacznie ustalić jaki organ jest kompetentny w tym zakresie. Obecnie przygotowywane jest pismo, które zostanie skierowane do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Jednocześnie w dn. 18.03.br. została wystosowana odezwa do właścicieli gruntów z informacją dotyczących obostrzeń w tym rejonie, które obowiązują w związku z zanieczyszczeniem tego akwenu. Tym samym nie chcemy wywoływać nagonki na wszystkich właścicieli, też tych prawidłowo użytkujących swoje grunty rolne, którzy właściwie dokonują zasiewu, zbioru i ochrony roślin. Bierzemy też pod uwagę, że sprawcami tych szkodliwych działań mogą być osoby spoza gminy – mówił burmistrz Miasta i Gminy Buk Paweł Adam.

– Te działania, podobnie jak planowana rekultywacja jeziora mają uczynić ten obszar chronionym. W tym celu należy uporządkować całą gospodarkę wodno-ściekową, nie tylko na terenie aglomeracji niepruszewskiej, ale wszystkich miejscowości, zarówno w gminie Buk, jak i gminie Dopiewo. Są to działania długofalowe, które obejmują między innymi poprawę stanu drogi dojazdowej do plaży, uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej ul. Kwiatowej i przede wszystkim modernizację i rozbudowę oczyszczalni ścieków w Niepruszewie, ale też wykluczenie innych ognisk, takich jak nielegalne punkty odprowadzania ścieków – kontynuował burmistrz.

Jednym z zaproszonych gości na posiedzenie komisji był dyrektor Zarządu Zlewni w Poznaniu Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie Artur Grześkowiak, który mówił o działaniach mogących poprawić jakość wody Jeziora Niepruszewskiego. Jego zdaniem zagrożenia dla środowiska ograniczy przede wszystkim uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej, wprowadzenie stref buforowych i inspekcja, która zajęłaby się kontrolą nawożenia.

W trakcie dyskusji burmistrz, radni, przedstawiciele Młodzieżowej Szkółki Wędkarskiej i mieszkańcy zadawali pytania do specjalistów – na przykład: czy zurbanizowanie jest nie mniejszym zagrożeniem dla jakości wody w jeziorze niż intensywne rolnictwo; czy skuteczne byłoby wyciąganie mułu z akwenu, odbudowa jazu jeziora, czy może spiętrzenie wody. Chciano też wiedzieć, czy możliwy byłby monitoring akwenu, przesunięcie strefy dla motorowodniaków, na ile przedstawione wnioski z badań dotyczą też gminy Dopiewo, czy stowarzyszenie mogłoby dzierżawić Jezioro Niepruszewskie.

Kolejne punkty komisji

W dalszej części komisji omówiono projekty uchwał. Pierwszy dotyczył określenia sezonu kąpielowego oraz wykazu kąpielisk na terenie Miasta i Gminy Buk w roku 2025.

Dwa kolejne projekty uchwał przedstawił zastępca burmistrza Miasta i Gminy Buk Tomasz Plewa. Pierwszy z nich dotyczył zasad na jakich przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej Miasta i Gminy Buk przysługiwać będzie dieta oraz zwrot kosztów podróży służbowej. Drugi – udzielania i rozliczania dotacji dla publicznych i niepublicznych podmiotów oświatowych prowadzonych przez osoby fizyczne i prawne inne niż jednostka samorządu terytorialnego oraz trybu przeprowadzania kontroli prawidłowości pobrania i wykorzystania udzielonej dotacji.

Projekty zmiany uchwał : budżetowej Miasta i Gminy Buk na rok 2025 oraz Wieloletniej Prognozy Finansowej MiG Buk na lata 2025-2044 omówiła skarbnik MiG Buk Marzena Kalotka. Zmiany uchwały budżetowej dotyczyły między innymi wzrostu średnich wynagrodzeń nauczycieli, realizowanych i planowanych inwestycji oraz zadań, takich jak na przykład „Eko-adaptacja i Eko-edukacja w MiG Buk poprzez budowę infrastruktury przyrodniczo-dydaktycznej i nowej formy zajęć edukacyjnych kształtujących świadomość ekologiczną”, Program Przeciwdziałania Przemocy Domowej, budowy hali sportowej z częścią sportowo-bytową i infrastrukturą towarzyszącą w Dobieżynie. Do uchwały WPF zostało wpisane na ten rok zadanie rewitalizacji Placu Przemysława w Buku, a przesunięte na kolejne lata takie inwestycje jak przebudowa i remont ul. Strzeleckiej w Wielkiej Wsi i Buku, przebudowa ul. św. Rocha w Buku, budowa ul. Browarnej w Buku.

Burmistrz Paweł Adam odniósł się do zmian w WPF.  – Z planowanych inwestycji drogowych nie rezygnujemy, jednak z powodu braku uzyskania dofinansowania, na tym etapie ich nie realizujemy. Niestety, ale źródła finansowania, z których dotychczas korzystaliśmy, w znacznej mierze zostały ograniczone, chociażby z Krajowego Planu Odbudowy, z których środki finansowe w wysokości 30 mld zł zostaną przeznaczone na inwestycje obronne. Do WPF zostało wpisane nowe kompleksowe zadanie – rewitalizacja Placu Przemysława, co jest niezbędne w związku ze złożeniem wniosku o dofinansowanie do tego zadania – wycenionego na 20 mln zł – do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego, w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W tym przypadku warunkiem formalnym złożenia wniosku aplikacyjnego jest w całości zabezpieczenie środków w WPF.

Przy okazji burmistrz mówił też o swoim udziale w licznych szkoleniach dotyczących współpracy na rzecz rozwoju i bezpieczeństwa samorządu, a dotyczących przygotowań do sytuacji kryzysowych. Gospodarze gmin i powiatów powinni dysponować odpowiednią wiedzą w zakresie zarządzania kryzysowego związanego z klęskami żywiołowymi, ale również na czas kryzysu o charakterze militarnym.

W punkcie „sprawy bieżące” zgłoszono między innymi potrzebę zainstalowania kamery monitoringu na przejściu dla pieszych przy Szkole Podstawowej im. dr Lecha Siudy w Szewcach. Radny Paweł Łubiński zaprosił na turniej Spartakus Cup, który odbędzie się od 21 do 23 marca w hali OSiR.