Konieczna nowa siedziba dla Ośrodka Pomocy Społecznej

Ośrodek Pomocy Społecznej w Buku: działalność, prowadzone programy, ocena zasobów pomocy społecznej, problemy lokalowe i możliwości powstania nowej siedziby były głównym tematem wspólnego posiedzenia Komisji Budżetu i Oświaty oraz Komisji Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Spraw Socjalnych Rady Miasta i Gminy Buk, które odbyło się 21 sierpnia br. Ponadto omówiono projekty uchwał i zajęto się sprawami bieżącymi.

Posiedzenie rozpoczęto od wizytacji budynku przy ul. Przykop 4 w Buku, gdzie przez Fundację Akme, w partnerstwie z Ośrodkiem Pomocy Społecznej, realizowany jest jeden z projektów „Budzimy zgaszone umysły, serca, nadzieje” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Regionalnego Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027. Od marca br. działa tu Dzienny Dom Pobytu dla osób mających problemy z utrzymaniem samodzielności z powodu stanu zdrowia, bez ograniczeń wiekowych. Uczestnicy turnusu, przez sześć miesięcy pobytu, mają zapewnione dwa ciepłe posiłki dzienne, dwie opiekunki, cykliczne zajęcia z arteterapii i muzykoterapii, zajęcia relaksacyjne i ruchowe dostosowane do stanu zdrowia, indywidualne i grupowe wsparcie fizjoterapeuty, trening pamięci i funkcji poznawczych, warsztaty i wsparcie indywidualne psychologa oraz pracownika socjalnego, pogadanki grupowe z psychiatrą, spacery i wyjścia rekreacyjne. W połowie sierpnia podopieczni z pomieszczeń na parterze przenieśli się do nowo wyremontowanych sal na piętrze. Radni mieli okazję zapoznać się z działalnością Dziennego Domu Pobytu Społecznej i można było dopytać o szczegóły finansowania tego projektu.

Przy okazji radni zostali też zaproszeni do zwizytowania Ośrodka Pomocy Społecznej, który już wielu lat boryka się z trudnościami lokalowymi. Zobaczyli pokoje pracowników oraz miejsca, gdzie przyjmowani są klienci.

Ogromny zakres działań pomocy społecznej

W dalszej części komisji prowadzonej przez Przewodniczącego Komisji Budżetu i Oświaty Mirosława Adamczaka, która odbyła się już w Sali Miejskiej, kontynuowano omówienie działalności bukowskiego OPS. Radni otrzymali szczegółowe opracowania dotyczące prowadzonych programów, zakresu prac, ale też problemów lokalowych i koncepcji zmiany siedziby. Przedstawicielki OPS: Agnieszka Słaby – kierownik oraz Marietta Jurgas – zastępca kierownika szczegółowo przedstawiły główne obszary działań placówki.

Jak wynika z przygotowanego opracowania: „Liczba osób pobierających zasiłki stałe od 2022 roku kształtuje się na tym samym poziomie. Wzrasta liczba osób korzystających z zasiłków okresowych i celowych oraz z pomocy w ramach programu „Posiłek w szkole i w domu”. Od wielu lat zauważalny jest wzrost liczby osób w wieku poprodukcyjnym, stąd ważne jest zapewnienie im odpowiedniej opieki w miejscu zamieszkania, w formie usług opiekuńczych. Wzrastają też wydatki gminy na opłacenie pobytu osób w domach pomocy społecznej. Najczęstszymi powodami udzielania pomocy pozostają niezmiennie: ubóstwo, bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwała lub ciężka choroba oraz bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. W większości przypadków podstawą udzielania wsparcia rodzinie jest występowanie kilku przesłanek jednocześnie. W dalszym ciągu ważnym problemem społecznym rodzin z dziećmi jest ich niewydolność wychowawcza. W ostatnim czasie zauważa się wyraźny wzrost ofiar przemocy domowej”.

Omawiając realizowane przez OPS projekty skoncentrowano się na programie finansowanym ze środków unijnych „Budzimy zgaszone umysły, serca, nadzieje”, który jest realizowany przy współpracy z Fundacją Akme, w terminie od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2026 r. Na ten cel gmina Buk pozyskała dofinansowanie w wysokości 3.946.036 zł. Oprócz działalności wspomnianego już Dziennego Domu Pobytu przy ul. Przykop, program obejmuje też inne działania. Jednym z nich jest utworzenie Klubu Seniora w Dziennym Domu Pomocy „Pogodna Jesień” w Buku – z szeroką propozycją nowych zajęć, takich jak trening umysłu czy zajęcia jogi. W ramach programu zakupiono też mieszkanie wspomagane na terenie gminy, w którym od połowy sierpnia br. umieszczono już pierwsze osoby. Mieszkanie przeznaczone jest dla osób z niepełnosprawnością, chorujących psychicznie, bezdomnych lub wymagających separacji od dotychczasowego miejsca pobytu, zagrożonych marginalizacją społeczną. Pobyt w lokalu przewidziany jest na okres od 3 do 6 miesięcy. Celem działalności mieszkania jest przygotowanie osób w nim przebywających do prowadzenia samodzielnego życia. Przy pomocy i odpowiednim wsparciu ze strony pracowników OPS: opiekuna, pracownika socjalnego, pedagoga oraz innych specjalistów dąży się do tego, aby lokatorzy mieszkania wspomaganego uzyskali stabilną sytuację mieszkaniową, zdrowotną i socjalno-bytową.

Nowe programy i zadania OPS

Pomoc społeczna to nie tylko wsparcie finansowe osób i rodzin potrzebujących pomocy, ale także pomoc instytucjonalna świadczona przez inne placówki pomocy społecznej. Jedną z nich jest Świetlica środowiskowa „Strefa wyobraźni”, która czynna jest przez cały rok, od poniedziałku do piątku, w godzinach 15-18, a w czasie wakacji – w godzinach przedpołudniowych. Celem jej działalności jest zapewnienie opieki, pomoc w odrabianiu lekcji oraz poprawa społecznego i emocjonalnego funkcjonowania dzieci i młodzieży. Świetlica korzysta z pomieszczeń piwnicznych zlokalizowanych w budynku Przedszkola im. Krasnala Hałabały, które współdzieli z Kołem Emerytów, Rencistów i Inwalidów, Kołem żołnierzy rezerwy, Zespołem interdyscyplinarnym oraz grupą AA. Wielokrotne podtopienia pomieszczeń piwnicznych spowodowały, że warunki, w których przebywają dzieci i młodzież są niekorzystne. Najlepszym rozwiązaniem byłoby przeniesienie świetlicy do pomieszczeń Ośrodka Pomocy Społecznej, ale obecnie nie ma takiej możliwości, gdyż sam boryka się z trudnymi warunkami lokalowymi,

Poza działalnością statutową, OPS wykonuje dodatkowe zadania w ramach programów i projektów, takie jak między innymi „Posiłek w domu i w szkole”, „Wielkopolska Karta Rodziny”, „STOP COVID 19. Bezpieczne systemy społeczne w Wielkopolsce”, „Otwórz się na pomoc. Przeciwstaw się przemocy i żyj bez strachu”, „Wspieraj seniora”, projekt „Poprawa dostępu do usług społecznych wspierających rodzinę i rodzinną pieczę zastępczą na terenie MOF Poznań”, program „Asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej”, „Usługi społeczne i opieka medyczna dla mieszkańców Wielkopolski”. Bukowski OPS realizował program szczepień przeciw COVID-19, dzięki czemu gmina zdobyła nagrodę w wysokości miliona złotych, w konkursie „Rosnąca odporność”. Ośrodek prowadzi też Dzienny Dom Pomocy „Pogodna Jesień”, klub seniora Senior+ w Dobieżynie oraz Punkt informacyjno-konsultacyjny dla osób uzależnionych i ich rodzin, doznających przemocy domowej oraz stosujących przemoc domową i osób wymagających wsparcia. We współpracy z policją, placówkami oświatowymi i organizacjami pozarządowymi prowadzone są zajęcia profilaktyczne w zakresie bezpieczeństwa dla seniorów, uczniów i przedszkolaków oraz kampanie profilaktyczne i edukacyjne uwzględniające problematykę uzależnień, przeciwdziałania przemocy oraz promocji zdrowego stylu życia.

Brak odpowiednich warunków do obsługi klienta

Zakres zadań i obowiązków powierzanych Ośrodkowi Pomocy Społecznej jest coraz większy; placówka się rozrasta i od wielu lat boryka się z problemem lokalowym. Obecnie w OPS zatrudnione są 23 osoby oraz 24 osoby na umowę zlecenie – do realizacji między innymi usług opiekuńczych, obsługi technicznej, DDP „Pogodna Jesień”, świetlicy środowiskowej oraz programów: opieka wytchnieniowa, asystent osobisty osoby niepełnosprawnej oraz projekty unijne.

Największym problemem jest jednak brak możliwości zapewnienia odpowiednich warunków do obsługi klienta. OPS nie dysponuje salą, gdzie w odpowiednich warunkach można by przeprowadzić rozmowę z petentem. Petenci załatwiając swoje sprawy w OPS przedkładają informacje dotyczące ich danych wrażliwych, takich jak na przykład stan zdrowia, dochodów, uzależnienia, problemy rodzinne, a odbywa się to w niekomfortowych warunkach – w wieloosobowych pokojach pracowników. Osoby te znajdują się często w szeroko rozumianym kryzysie: finansowym, psychicznym, zdrowotnym, rodzinnym, itp., nierzadko są ofiarami przemocy domowej, a o swoich problemach zmuszone są rozmawiać w biurze podawczym OPS, który jest umiejscowiony w korytarzu, gdzie przechodzą też inni pracownicy urzędu. Ośrodek nie ma pokoi też na inne działania ustawowe. Wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej posiedzenia grupy diagnostyczno-pomocowej oraz zespoły interdyscyplinarne, z powodu trudności lokalowych, muszą się odbywać w innych obiektach, które w danym czasie dysponują wolnym terminem – np. w świetlicy środowiskowej, salce konferencyjnej urzędu MiG Buk.

Budynek OPS, z powodu barier architektonicznych, nie jest też dostępny dla osób niepełnosprawnych oraz matek z dziećmi, którzy stanowią duży odsetek klientów.

– Konieczna jest zmiana siedziby. Warunki lokalowe uniemożliwiają właściwą realizację zadań pracownikom i nie sprzyjają komfortowi psychicznemu petentów. Gdyby była teraz konieczność, wynikająca z kolejnych powierzonych zadań, zatrudnienia nowego pracownika, to nie wiem, gdzie można by znaleźć dla niego miejsce, aby miał zapewnione godne warunki pracy. Ponadto w ciągu najbliższych lat Ośrodek Pomocy Społecznej stanie przed koniecznością przekształcenia w Centrum Usług Społecznych, a z tym związane będzie rozszerzenie działalności i zatrudnienie kolejnych pracowników – stwierdziła Agnieszka Słaby, kierownik OPS.

Niezbędna zmiana siedziby OPS

Przewodniczący Komisji Budżetu i Oświaty Mirosław Adamczak potwierdził, że pomieszczenia OPS są kompletnie niedostosowane do działalności placówki. W poprzedniej kadencji pojawiło się kilka pomysłów związanych z poprawą tej sytuacji, ale zaproponowane lokalizacje były nieosiągalne lub nie spełniały odpowiednich warunków lokalowych. Do kierownika OPS Agnieszki Słaby skierował pytania: – Jakie są oczekiwania Ośrodka Pomocy Społecznej? Czy powinien to być budynek do wynajęcia, adaptacji, czy należy zająć się budową nowego budynku?

– Na tym etapie jedynym rozwiązaniem jest budowa nowego budynku. Tym bardziej, że OPS wypracował środki finansowe w konkursie „Rosnąca odporność” realizując szczepienia przeciw COVID-19 na terenie gminy – pozyskany milion złotych jest oczywiście zasługą mieszkańców, ale jednak przy naszej znacznej pomocy i ciężkiej pracy. Dzięki temu były środki na przygotowanie projektu nowego budynku i mam nadzieję, że w końcu ta inwestycja zostanie zrealizowana. Ubolewam nad tym, że budynek przy ul. Przykop 4 nie znajduje się w zasobach gminy, bo byłoby to idealne miejsce dla OPS – odpowiedziała Agnieszka Słaby.

W trakcie dyskusji nad zasobami pomocy społecznej radni dopytywali między innymi ile kosztowałby nowy budynek dla OPS, jak wygląda projekt. Interesowało ich też ile gminę kosztuje pobyt mieszkańca w DPS, czy został zatrudniony drugi asystent rodzinny.

Zdaniem burmistrza MiG Buk Pawła Adama problematyka opieki społecznej w kraju, od kilku lat, nie jest już spychana na margines i odgrywa coraz większą rolę, a na te działania są przyznawane wielomilionowe środki unijne. Jest prowadzonych coraz więcej działań i projektów w tym zakresie, a OPS w Buku przy współpracy z gminą, pomimo ograniczonej bazy lokalowej, pozyskuje coraz więcej środków zewnętrznych na nowe programy. – Jak zobaczyli Państwo Radni podczas dzisiejszej wizytacji, warunki lokalowe Ośrodka Pomocy Społecznej są niewystarczające. Budynek przy ul. Przykop 4, który jest naszą wizytówką w zakresie działań społeczno-zdrowotnych, nie jest obiektem gminnym, ale przez gminę jest dzierżawiony i użytkowany. Jego stan przed oddaniem do użytku na potrzeby Dziennego Domu Opieki Medycznej był zupełnie inny – zyskał nie tylko sam obiekt, ale i jego otoczenie. Dzięki pozyskanemu dofinansowaniu unijnemu budynek został odpowiednio zaadaptowany i w dużym zakresie wyremontowany, a na potrzeby osób niepełnosprawnych i matek z dziećmi – zainstalowano windę i zapewniono wejście do budynku z każdej strony. Gmina z pewnością będzie się ubiegać o zakup tego budynku, chociażby z racji poniesionych nakładów finansowych związanych z adaptacją budynku.

– Rozwiązaniem, które zostało zaproponowane i wypracowane już w poprzedniej kadencji jest budowa nowego budynku przy ul. Otuskiej, tuż za szkołą podstawową, gdzie obok Ośrodka Pomocy Społecznej powstałoby Centrum Integracji Międzypokoleniowej – kontynuował burmistrz. – Został przygotowany projekt budynku, a gmina jest na etapie procedowania pozwolenia na budowę oraz decyzji o zmianę użytkowania istniejącego budynku poprodukcyjnego na cele społeczne. Koszt obu inwestycji to ok. 17-18 mln zł i jej realizacja jest możliwa jedynie przy pozyskaniu środków zewnętrznych, których w obszarze pomocy społecznej jest coraz więcej i w coraz większym zakresie.

Na zakończenie dyskusji o pomocy społecznej kierownik OPS Agnieszka Słaby zwróciła się do nowej Rady MiG Buk z apelem: – Jeżeli ktoś z Państwa chciałby porozmawiać, ma jakiś problem, zna lub widzi osobę w trudnej sytuacji życiowej, która może potrzebuje pomocy i wsparcia, to bardzo proszę o kontakt. Nasze drzwi są zawsze otwarte i liczymy na współpracę.

 Zaopiniowanie projektów uchwał

Kolejnym punktem komisji było zaopiniowanie projektów uchwał. Pierwszy projekt dotyczył uchwalenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy, która dotyczyła obszaru gminy Buk w obrębie geodezyjnym Wielka Wieś. Jak mówił przedstawiający projekt uchwały urbanista Łukasz Ślisiński: – Zgodnie z założeniami obowiązującego dokumentu dotyczącego kierunków zagospodarowania przestrzennego jest to związane z koniecznością zmiany przeznaczenia nieruchomości z terenów rolniczych na tereny inwestycyjne.

Jeden z kolejnych projektów uchwał dotyczył udzielenia pomocy finansowej Województwu Wielkopolskiemu – w wysokości 534.154,00 zł w 2024 roku – na realizację zadania „Wzmocnienie wojewódzkich kolejowych przewozów pasażerskich na obszarze oddziaływania Aglomeracji Poznańskiej poprzez zwiększenie ilości połączeń kolejowych – dofinansowanie Poznańskiej Kolei Metropolitalnej”. Wsparcie finansowe jest kontynuacją działań zapoczątkowanych w 2020 roku i związanych z rozwojem transportu kolejowego na linii Poznań Główny – Zbąszynek.

Kolejny projekt uchwały w sprawie przekazania petycji według właściwości dotyczył pozostawienia progu zwalniającego we wsi Wysoczka. Petycja mieszkanki gminy decyzją Przewodniczącego Rady MiG Buk została skierowana do Komisji Skarg, Wniosków i Petycji celem rozpatrzenia. Komisja po zapoznaniu się z pismem oraz wyjaśnieniami kierownika Referatu Inwestycji i Transportu postanowiła rekomendować, aby decyzję w tym zakresie podjął burmistrz MiG Buk – jako organ wykonawczy działań związanych z drogami, w tym montaż lub demontaż urządzeń Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego.

Skarbnik MiG Buk Marzena Kalotka przedstawiła projekty uchwał dotyczące zmiany budżetu MiG Buk na 2024 rok oraz Wieloletniej Prognozy Finansowej MiG Buk na lata 2023-2039. Zaproponowane zmiany w w/w projektach wynikają między innymi z realizacji bieżących inwestycji i zadań, wpływów z podatków, otrzymanych dotacji.

Radni rozpatrzyli też projekt uchwały w sprawie:

– nadania nazw ulic: Zbożowa i Winna w Niepruszewie,
– nabycia nieruchomości położonej w Kalwach,
– zmiany uchwały Rady MiG Buk z dn. 30.01.2018 r. w sprawie określenia czasu bezpłatnego pobytu dziecka w przedszkolu i oddziale przedszkolnym oraz opłat za świadczenia udzielane przez przedszkola i oddziały przedszkolne, dla których organem prowadzącym jest MiG Buk;
– zmiany uchwały w sprawie uchwalenia planu pracy Komisji Rewizyjnej Rady MiG Buk na 2024 rok.

Wszystkie projekty uchwał zostały pozytywnie zaopiniowane przez radnych i przekazane na najbliższą sesję Rady MiG Buk.

W związku z przesłanym do Rady MiG Buk pismem jednego z mieszkańców, a dotyczącym przejęcia przez gminę pięciu dróg wewnętrznych w Otuszu, Przewodniczący Komisji Budżetu i Oświaty Mirosław Adamczak zapytanie w tym temacie skierował do radnych. Zdaniem Mirosława Adamczaka: – drogi wewnętrzne mogą być przejmowane jedynie z pełną infrastrukturą: podziemną, naziemną (oświetleniem), utwardzonymi drogami. Radni podtrzymali stanowisko poprzedniej Rady MiG Buk: „Postanawia się nie udzielać rekomendacji Burmistrzowi MiG Buk do podejmowania działań zmierzających do przejmowania prawa własności gruntów, wydzielonych jako drogi dojazdowe o statusie dróg wewnętrznych, powstałych w wyniku podziału nieruchomości po uchwaleniu planu miejscowego lub ustalenia warunków zabudowy na wniosek inwestora”.

Sprawy bieżące

W tym punkcie komisji radni skierowali do burmistrza zapytania, które dotyczyły między innymi zapadniętego chodnika przy ul. Rolnej w Wielkiej Wsi, budowy hali sportowej w Dobieżynie, odmalowania przystanków autobusowych, remontu placu zabaw przy Przedszkolu im. Krasnala Hałabały w Buku, pojemników na używaną odzież przy ul. Kolejowej w Buku,   kontroli w Przedszkolu „Złoty Kogucik” w Niepruszewie, oświetlenia ulicznego w Michalinie, rekultywacji terenów zielonych na ul. Grodziskiej w Buku, garażu dla OSP w Dobieżynie.