Potrzebne inwestycje wodno-ściekowe

Gospodarka wodno-ściekowa w gminie była głównym tematem wyjazdowego posiedzenia wspólnych Komisji Oświaty i Budżetu oraz Komisji Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Spraw Socjalnych Rady Miasta i Gminy Buk, które odbyło się 14 czerwca br. w Kalwach. Dyskutowano o planach inwestycyjnych, koncepcjach rozwoju sieci, oczekiwaniach przedsiębiorców i mieszkańców a możliwościach finansowania. Ponadto zaopiniowano projekty uchwał.

Modernizacja Stacji Uzdatniania Wody w Kalwach

Radni najpierw udali się z wizytacją do Stacji Uzdatniania Wody w Kalwach, gdzie po obiekcie oprowadzali ich prezes Zakładu Gospodarki Komunalnej Tomasz Stawicki oraz kierownik działu gospodarki wodno-kanalizacyjnej ZGK Jakub Piętka, którzy mówili przede wszystkim o kompleksowej modernizacja stacji, ale też, w związku z dalszą rozbudową Stacji, o planowanych inwestycjach na tym terenie.

Już na stacjonarnym posiedzeniu, które odbyło się w sali wiejskiej w Kalwach kontynuowano temat modernizacji SUW w Kalwach, która zaopatruje w wodę miejscowości: Kalwy, Cieśle, Niepruszewo, jak i też strefę przemysłową. – Stacja wymagała modernizacji ze względu między innymi na zły stan techniczny, awaryjność, zbyt małą wydajność oraz rozwój aglomeracji i strefy przemysłowej w Niepruszewie. Inwestycję zrealizowano w półtora roku, a do użytku została przekazana w 2021 roku. Koszt zadania wyniósł 5.747.790 Zł. Budowa nowej Stacji poprawiła jakość, ilość, stałe ciśnienie wody uzdatnionej dla odbiorców oraz zmniejszyła awaryjność obiektu – mówił Tomasz Stawicki, prezes ZGK, który w trakcie swojej prezentacji pokazał zdjęcia stacji przed modernizacją i teraz – już po zmianach. Wykonawca realizujący inwestycję dopuścił się pewnych zaniedbań, które nadal są wyjaśniane na drodze sądowej, a ZGK domaga się też rekompensaty finansowej.

W celu zapewnienia prawidłowego dostarczania wody mieszkańcom Miasta i Gminy Buk podjęto też działania związane z budową dwóch nowych ujęć wody na Stacji Uzdatniania Wody w Kalwach. Dotychczasowe ujęcia wody, ze względu na bardzo długi okres eksploatacji, wymagają czyszczenia filtrów i ciągłego nadzoru. Budowa nowych ujęć jest szczególnie istotna ze względu na zwiększenie rozbiorów wody w okresie letnim. Prace budowlane zostały poprzedzone przygotowaniem projektów robót geologicznych, które umożliwiły prowadzenie wskazanych inwestycji. Jednocześnie dokonano likwidacji ujęć, których eksploatację zakończono. Budowa jednego z ujęć na SUW w Kalwach została sfinansowana z budżetu gminy Dusznik, a inwestycja obu gminom przyniosła korzyści. W tym roku jest też planowane wykonanie kolejnej nowej studni – nr 5.

ZGK zleciła prace nad projektem wykonania sieci wodociągowej od Kalw do strefy przemysłowej w Niepruszewie. Jak czytamy w opracowaniu przygotowanym przez ZGK: „Jest to jedno z kluczowych działań dla aglomeracji Niepruszewo, w szczególności dla przedsiębiorców działających w strefie przemysłowej, której rozbudowa zależy w znacznym stopniu od wykonania sieci wodociągowej zdolnej sprostać zapotrzebowaniu na wodę podmiotów działających i planujących działalność w strefie. Przeprowadzenie tej inwestycji będzie możliwe dopiero po pozyskaniu dofinansowania zewnętrznego”.

Rozbudowa Oczyszczalni Ścieków w Niepruszewie

Następnie omówiono stan i zakres działania infrastruktury wodno-ściekowej – na przykładzie aglomeracji Niepruszewo, która obejmuje swoim zasięgiem też Cieśle i Kalwy. Od południowego zachodu naturalną granicą stanowi autostrada A-2, od wschodu – Jezioro Niepruszewskie, od strony północnej i zachodniej – granica gminy oraz autostrada A-2. W aglomeracji znajduje się też strefa przemysłowa. – Bardzo istotna jest ochrona przyrody, a z tym nieodłącznie związane są działania w zakresie wodno-kanalizacyjnym. Rekultywacja Jeziora Niepruszewskiego i poprawa jakości wody wymaga uregulowania stanu gospodarki ściekowej na terenie naszej gminy – mówił burmistrz MiG Buk Paweł Adam.

Obecnie najważniejszym przedsięwzięciem inwestycyjnym jest rozbudowa Oczyszczalni Ścieków w Niepruszewie, która ma obejmować między innymi zwiększenie ilości przyjmowania ścieków dopływających z aglomeracji, jak również dowożonych; zbiorniki retencyjne i pompownia lokalna mają być przebudowywane, podobnie jak pompownia ścieków oczyszczonych z komorą zasuw i zbiornik osadu nadmiernego, automatyczna stacja zlewcza ścieków, instalacja ogniw fotowoltaicznych. Rozwiązanie powyższych zagadnień pozwoli podnieść standard techniczny obiektu, usprawnić jego pracę i zwiększyć niezawodność. – Jeden z istotnych, rozwijających się inwestorów ze strefy przemysłowej już od dwóch lat skarży się na problem z ujęciem wody i wielokrotnie wnioskował o zezwolenie na większe pobory wody. Jego oczekiwania mogłoby zostać zrealizowane pod warunkiem, że zainwestowałby w budowę rurociągu gminnego o długości 2 kilometrów, a jego poziom dofinansowania określono na kwotę 1,5 mln zł. Jednak pomimo prowadzonych negocjacji, również z udziałem burmistrza, inwestor jak na razie nie zdecydował się na współfinansowanie tych zadań. Duże firmy, podobnie jak deweloperzy powinny partycypować w kosztach budowy nowych ujęć wody, a zwiększenie poboru wody nie może się odbywać kosztem mieszkańców – mówił Prezes ZGK Tomasz Stawicki.

ZGK dysponuje odpowiednią dokumentacją projektowanej oczyszczalni czyli programem funkcjonalno-użytkowym i jest przygotowany do rozpoczęcia procesu modernizacji oczyszczalni ścieków w Niepruszewie. Jednak rozbudowa oczyszczalni, która ma kosztować 24 mln zł jest uzależniona od pozyskania przez gminę środków z rządowego Funduszu Polski Ład przeznaczonych na gospodarkę ściekową w obszarze stref przemysłowych.

Rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej

W zakresie rozbudowy sieci kanalizacji sanitarnej obecnie prowadzona jest budowa sieci kanalizacji sanitarnej o łącznej długości 540 metrów w Niepruszewie: ul. Poznańska, Dębowa, Bukowa, która realizowana jest przez gminę dzięki pozyskanej pożyczce z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Planowany koszt zadania: 860.491 zł.

Zgodnie z tzw. dyrektywą ściekową, nakładającą obowiązek skanalizowania całego obszaru aglomeracji wyznaczonej na potrzeby gospodarki ściekowej, ZGK zleciło przygotowanie dokumentacji projektowej dla budowy sieci kanalizacji sanitarnej o długości 12,5 km wraz z przyłączami w Cieślach i strefie przemysłowej w Niepruszewie oraz w stronę Kalw. Realizacja tej inwestycji, tak jak w przypadku innych zadań w zakresie gospodarki wodno-ściekowej będzie możliwa dopiero po pozyskaniu środków zewnętrznych.

Przy okazji wymiany nawierzchni drogi na ul. Kwiatowej w Niepruszewie, ZGK planuje też wymienić sieć wodociągową oraz odciąć starą kanalizację i przepiąć do nowej, między innymi osiedle bloków.

Przeprowadzono też inwestycje polegające na remoncie istniejącej sieci wodociągowej azbestowej o długości 321 mb wraz z przyłączami w Niepruszewie w ul. Szkolnej oraz budowie sieci wodociągowej w PE 110 w Niepruszewie w ul. Pszenicznej o długości 750 mb, wymieniono sieć wodociągową na PE fi 160 w ul. Wierzbowej o długości około 580 mb.

Skąd pieniądze na inwestycje?

Największym problemem w zakresie realizacji inwestycji jest ich finansowanie. – Obecnie sytuacja nie jest korzystna ze względu na niewystarczające wpływy z opłat za zbiorowe dostarczanie wody i zbiorowy odbiór ścieków, co jest efektem braku zgody przedsiębiorstwa Wody Polskie do podniesienia taryfy do poziomu wnioskowanego przez ZGK. Ponadto obecnie ogłaszane konkursy umożliwiające pozyskanie dofinansowania ze środków unijnych nie przewidują działań wpisujących się w potrzeby inwestycyjne w ramach aglomeracji Niepruszewo. Jednym z potencjalnych źródeł finansowania są środki przewidziane w rządowym Funduszu Polski Ład, jednak jak na razie nie zostały rozstrzygnięte konkursy co do ewentualnego finansowania zgłaszanych inwestycji. Jedynym dodatkowym źródłem finansowania zadań są środki zapisane w Wieloletniej Prognozie Finansowej Miasta i Gminy Buk na lata 2023-2029, w ramach której ZGK na ich realizację ma otrzymać 15 mln zł, a to poziom dalece niewystarczający – mówił prezes ZGK Tomasz Stawicki. Burmistrz kontynuował: – Należy pozyskać zewnętrzne dofinansowanie, bo tylko w ten sposób jesteśmy w stanie zrealizować zaplanowane inwestycje. Gmina nie dysponuje odpowiednimi środkami własnymi, aby we własnym zakresie przeprowadzić inwestycje wodno-kanalizacyjne.

W dyskusji na temat gospodarki wodno-kanalizacyjnej w gminie radni dopytywali między innymi o szczegóły modernizacji SUW w Kalwach, oczyszczalnię ścieków w Buku i deszczówkę, bezodpływowe zbiorniki, na jakim etapie są pozyskiwane dofinansowania.

Burmistrz Paweł Adam mówiąc o potrzebach gminy w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, w pierwszej kolejności, wymienił oczyszczalnię ścieków w Buku, która niezwłocznie wymaga modernizacji, bo jej zakres działania jest niewystarczający do takiej ilości produkowanych ścieków w gminie. – Nasze działania zmierzają do skanalizowania całej gminy. Nie twierdzę, że jest to możliwe w ciągu najbliższych dziesięciu lat, ale będę Państwa radnych namawiał, aby zabezpieczać odpowiednie środki w budżecie. Ponadto firmy chcące inwestować w gminie będą zobowiązane do budowy kanalizacji sanitarnej na własny koszt.

Podsumowując, prowadzący debatę wodno-ściekową Przewodniczący Komisji Budżetu i Oświaty Tomasz Plewa mówił między innymi, że zaangażowanie firm do inwestowania w sieć kanalizacyjną jest absolutną koniecznością. – Partycypacja społeczna w uzbrojenie terenów jest prowadzona na szeroką skalę w innych gminach i miastach, także u naszych sąsiadów.

Przy okazji sołtys Kalw Damian Boiński przyznał, że kanalizacja sołectwa jest jak najbardziej niezbędna, ale jeżeli mówimy o bieżących potrzebach sołectwa, to wnioskował, aby gmina zakupiła choćby jedną z działek przy stawie. W ten sposób na cele rekreacyjne dla mieszkańców Kalw zostałoby zapewnione odpowiednie miejsce i dostęp do zbiornika wodnego. Radni obiecali, że po otrzymaniu pisemnego wniosku rozpatrzą w/w propozycję.

Zaopiniowanie projektów uchwał

Zanim radni zajęli się projektami uchwał, Przewodniczący Komisji Budżetu i Oświaty Tomasz Plewa dopytywał, czy zostało uzupełnione i rozszerzone opracowanie dotyczące placów zabaw w gminie, między innymi ich stanu technicznego, wyposażenia i uzupełnienia dokumentacji lokalizacyjnej. Burmistrz odpowiedział, że opracowanie jest w trakcie uzupełniania, są też prowadzone rozmowy z właścicielami gruntów, na których znajduje się jeden z obiektów, a to wymaga wynegocjowania odpowiednich warunków. W ciągu miesiąca radni otrzymają nową wersję opracowania z niezbędnymi uzupełnieniami.

Projekt uchwały w zakresie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu położonego w Buku w rejonie ul. Basztowej, św. Rocha i Sportowej przedstawił urbanista Michał Chlebowski. Ten projekt był już uprzednio wyłożony do publicznego wglądu, ale wówczas nie spotkał się z akceptacją radnych. Aktualnie, procedowana była zmieniona wersja projektu planu miejscowego i łącznie zostało przedstawionych pięć uwag, które uwzględniono w w/w projekcie. Pewną wątpliwość radnego Tomasza Plewy wzbudził jeden z punktów projektu uchwały, w którym czytamy, że ustala się „zakaz stosowania drewna jako głównego źródła ciepła do celów grzewczych”, a pozwala na palenie węglem. Urbanista wytłumaczył, że zgodnie z uchwałą antysmogową podjętą przez samorząd wojewódzki, która ma obowiązywać od 1 stycznia 2024 roku, zakaz palenia złej jakości węglem stanie się prawem miejscowym i będzie obowiązywać w nowych lokalizacjach.

Maciej Lechniak, kierownik referatu gospodarki przestrzennej urzędu omówił projekt uchwały w zakresie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu położonego w Wielkiej Wsi przy ul. Bohaterów Bukowskich i ul. Folwarcznej. Wskazane w uchwale nieruchomości aktualnie nie są objęte obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub miejscowym planem rewitalizacji. Niniejszy plan będzie miał na celu ustalenie optymalnego zagospodarowania nieruchomości poprzez umożliwienie realizacji nowej zabudowy, w tym między innymi przemysłowej, magazynowej oraz usługowej. Jak powiedział burmistrz: – Wywołanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na tym terenie jest związane z zainteresowaniem inwestora tymi nieruchomościami, w szczególności budową obwodnicy północnej Buku. Radni apelowali, aby pamiętać przy tym o zapewnieniu miejsca na nowe skrzyżowanie z drogą 306 w formie ronda.

Kolejny projekt uchwały omówiony został przez wiceburmistrz Agnieszkę Słaby, a dotyczył ustalenia sieci prowadzonych przez Miasto i Gminę Buk publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych. W/w zmiana jest związana z likwidacją Przedszkola w Niepruszewie wchodzącego w skład Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Niepruszewie i rozbudową przedszkola prywatnego.

Wiceskarbnik MiG Buk Anna Lewińska przedstawiła zmiany w uchwale budżetowej i Wieloletniej Prognozie Finansowej MiG Buk na lata 2023-2039, które wynikają przede wszystkim z przeprowadzonych lub planowanych inwestycji, takich jak na przykład budowa drogi gminnej wraz z infrastrukturą towarzyszącą Otusz – Wygoda czy przebudową ul. Wodnej i Topolowej w Dobieżynie.

Sprawy bieżące

Burmistrz przedstawił wnioski, które wymagały omówienia na forum Rady MiG Buk. Pierwszy z nich dotyczył przekazania dotacji w wysokości 120.000 zł, o którą zwrócił się do naszej gminy szpital powiatowy w Nowym Tomyślu. Pieniądze miałyby zostać przeznaczone na modernizację bloku operacyjnego. Inne gminy, na przykład Opalenica czy Nowy Tomyśl już postanowiły finansowo wesprzeć funkcjonowanie szpitala. W wyniku dyskusji podczas której między innymi zastanawiano się na ile pacjenci z gminy Buk korzystają z usług medycznych w szpitalu w Nowym Tomyślu i czy są z nich zadowoleni, zdecydowano się, że kwota w wysokości 60.000 zł będzie odpowiednia i zostanie wpisana do WPF gminy na 2024 rok.

Drugi wniosek przygotowany przez Radę Rodziców Szkoły Podstawowej im. dr L. Siudy w Szewcach dotyczył sfinansowania w wysokości 25.000 zł urządzeń psychoruchowych na przyszkolnym placu zabaw. Radni przychylili się do tej poprawki w budżecie gminy.

I ostatni wniosek omówiony przez burmistrza był związany ze zwiększeniem częstotliwości kursowania pociągów (do dwóch dodatkowych) na odcinku, który charakteryzuje się zwiększoną liczbą podróżnych Poznań Główny – Opalenica i Opalenica – Poznań Główny. Poznańska Kolej Metropolitalna zwróciła się do Miasta Poznania, Powiatu Poznańskiego, Powiatu Nowotomyskiego, Gminy Dopiewo, Gminy Opalenica i Gminy Buk o partycypację w kosztach tych działań. Niezbędnym elementem służącym uruchomieniu tych dodatkowych połączeń jest zgoda wszystkich w/w samorządów na finansowe zaangażowanie się w przedsięwzięcie. Szczegółowe informacje w tym zakresie burmistrz zobowiązał się przesłać radnym do sesji Rady MiG Buk w dn. 22.06.br. W trakcie dyskusji na ten temat pojawiło się sporo wątpliwości dotyczących wielu zastrzeżeń dotyczących funkcjonowania pociągów na tym odcinku, które wynikają przede wszystkim z licznych opóźnień i znacznego przeciążenia pociągów, zwłaszcza w godzinach szczytu. Radni odroczyli swoją decyzję w tym zakresie do czasu uzyskania dodatkowych materiałów.

Na zakończenie komisji wiceburmistrz Agnieszka Słaby zaapelowała do radnych, aby zwrócili się do mieszkańców z prośbą o wypełnienie ankiety zamieszczonej na stronie urzędu, której wyniki posłużą do opracowywania Strategii Rozwoju MiG Buk na lata 2024-2044.