Szanse w cyfrowym rozwoju oświaty

Szybki internet, nowoczesny sprzęt, szkolenia, większa współpraca na linii nauczyciel – uczeń – rodzic, wykorzystanie potencjału uczniów jako twórców treści internetowych, edukacyjnych.  To tylko niektóre wnioski wypracowane przez zespoły podczas debaty oświatowej „Szanse w cyfrowym rozwoju oświaty”, która odbyła się 12 listopada br. w Sali Miejskiej w Buku. Celem spotkania była diagnoza potrzeb gminnych jednostek oświatowych w zakresie cyfryzacji.

Debata oświatowa dotycząca cyfryzacji szkół była kolejnym działaniem podjętym przez naszą gminę w ramach projektu „Cyfrowy rozwój oświaty w jednostkach samorządu terytorialnego – szkolenie i doradztwo dla kadry JST”, w którym uczestniczy 51 samorządów, w tym gmina Buk. Projekt współfinansowany jest przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021–2024, Priorytet FERS 01.00, działanie 01.04 Rozwój systemu edukacji.

Uczniowie w wirtualnej rzeczywistości

W debacie oświatowej udział wzięli dyrektorzy i nauczyciele gminnych placówek oświatowych, uczniowie, rodzice oraz radni i goście. Spotkanie prowadziła Joanna Christop – dyrektor Szkoły Podstawowej im. Wandy Błeńskiej w Niepruszewie oraz Karolina Wawrzyniak – dyrektor Branżowej Szkoły I Stopnia w Buku. Ośrodek Rozwoju Edukacji, który zajmuje się wsparciem jednostek samorządowych w projekcie, reprezentowali doradcy: Anna Rutkowska i Anetta Zych-Rzepecka.

Uczestników debaty przywitała Sekretarz Miasta i Gminy Buk Aleksandra Wawrzyniak, która podkreśliła, że gmina Buk została wyróżniona – jest jedną z dwóch gmin z powiatu poznańskiego i jedną z czterech jednostek samorządowych z województwa wielkopolskiego, która zakwalifikowała się do projektu „Cyfrowy rozwój oświaty w jednostkach samorządu terytorialnego – szkolenie i doradztwo dla kadry JST”. – Działania mające na celu podniesienie kompetencji uczniów w zakresie cyfryzacji wynikają nie tylko z otaczającej rzeczywistości i rozwoju nowoczesnych technologii, ale mają istotne znaczenie w kontekście aktualnego rynku pracy.

Na pierwszą, bardziej oficjalną, część debaty złożyły się dwie prezentacje. Pierwszą z nich  „Cyfrowa rzeczywistość”  przedstawił Łukasz Kwiatkowski, zastępca dyrektora Szkoły Podstawowej im. dr. Lecha Siudy w Szewcach. Omówione zostały możliwości, które stwarza rozwój nowoczesnych technologii. Nieograniczony dostęp do wiedzy i zasobów, przyspieszenie transferu informacji, komunikacja on-line, uproszczenie procesu decyzyjnego czy większa elastyczność zadań to tylko niektóre z nich.

Drugą prezentację „Funkcjonowanie uczniów w wirtualnej rzeczywistości” omówiły przedstawicielki Branżowej Szkoły I Stopnia w Buku: Karolina Wawrzyniak, dyrektor oraz Olga Mazurek-Lipko, kierownik kształcenia praktycznego. Zaprezentowano wyniki raportu dotyczące zakresu i skutków funkcjonowania uczniów w internecie. Z opracowania wynika,  że w wieku 10 lat mają już za sobą inicjację w wirtualnej rzeczywistości; średnio 5 godzin 30 minut dziennie spędzają w internecie, który nie służy im do nauki, ale najczęściej do rozrywki: udziału w mediach społecznościowych, graniu, oglądaniu filmów, słuchaniu muzyki. Zagrożeń związanych z wirtualną rzeczywistość jest wiele – nie tylko cyberprzestępczość, dezinformacja, dostęp do treści erotycznych, patrostreamy, ale też uzależnienie od telefonu, skutkiem czego dzieci i młodzież nie potrafią funkcjonować w rzeczywistości bez dostępu do internetu. Nie znaczy to, że nie należy korzystać z wirtualnej rzeczywistości, ale dzieci i młodzież trzeba nauczyć jak w niej funkcjonować odpowiedzialnie i bezpiecznie.

Potrzeby – oczekiwania – zmiany

W kolejnej części spotkania uczestnicy pracowali w czterech grupach: uczniowie, nauczyciele, rodzice, radni i goście. Wszystkie grupy przygotowywały odpowiedzi na te same pytania dotyczące cyfryzacji oświaty w naszej gminie:

• Czego potrzebujemy do rozwoju cyfrowej szkoły?
• Jak wykorzystać potencjał cyfrowy szkoły dla usprawnienia procesu dydaktyczno-wychowawczo-opiekuńczego i kierowanie (zarzadzanie szkołą)?
• Jak jest moja rola w cyfrowym rozwoju oświaty?

Wnioski wypracowane przez poszczególne zespoły najczęściej były takie same. Powtarzały się oczekiwania, że szkoły muszą zostać doposażone w lepszy sprzęt z dobrym oprogramowaniem, który częściej należy wykorzystywać na lekcjach. Nauczyciele powinni rozwijać swoje umiejętności w zakresie cyfryzacji,  a uczniom należy zapewnić więcej godzin lekcyjnych umożliwiających zdobycie kompetencji cyfrowych – mogą to być też kółka zainteresowań. Zwracano uwagę, że dzieci i młodzież powinny mieć więcej możliwości wyrażania własnego zdania w zakresie cyfryzacji, też poprzez zamianę ról – uczeń z ustalonego tematu może poprowadzić lekcję, wykorzystując swoją wiedzę i nowoczesne technologie. W tym zakresie padły już pierwsze ustalenia – w Szkole Podstawowej im. Wandy Błeńskiej w Niepruszewie jedna z uczennic na lekcję historii przygotuje filmik dotyczący Powstania Warszawskiego. W przedstawianych wnioskach nie zabrakło też postulatów, że dzieci i młodzież trzeba uczyć krytycznego podejścia do informacji pozyskanych w internecie, jak mają się ustrzec przed niebezpieczeństwami wirtualnej rzeczywistości.

W podsumowaniu debaty wskazano, że wdrożenie znacznej części wniosków jest jak najbardziej możliwe i nie są ku temu potrzebne większe nakłady finansowe, ale współpraca i większa elastyczność na potrzeby i oczekiwania uczniów. Też powinno być więcej rozmów, spotkań i takich debat oświatowych, dzięki którym zostają przedstawione potrzeby uczniów, nauczycieli, dyrektorów, rodziców. Kolejnym etapem działań projektu „Cyfrowy rozwój oświaty” będzie wypracowanie harmonogramu wdrożenia zaplanowanych zmian i ich realizacja.