Informacje i zalecenia sanitarne dla bezpiecznej i higienicznej organizacji zajęć w placówkach oświatowych

Aktualna sytuacja epidemiologiczna COVID-19 wskazuje, iż Polska znajduje się w fazie stopniowego zwiększania się udziału wariantu Delta w ogólnej liczbie zakażeń, charakteryzującego się znacznie większą zjadliwością i transmisyjnością niż pierwotny wariant koronawirusa SARS-CoV-2, którego udowodniona zmienność genetyczna stanowi ryzyko powstania kolejnych wariantów.

W powiecie poznańskim w okresie od 15.06.2021 r. do 07.09.2021 r. odnotowano 441 przypadków zakażenia wirusem SARS-CoV-2,  w tym 67 wariantem Delta, co stanowi 15,19 % zakażeń.  

Zasady nadzoru epidemiologicznego nad COVID-19

Izolacja dotyczy osoby chorej/zakażonej (objawowej lub bezobjawowej) z potwierdzonym wynikiem testu PCR lub szybkim testem antygenowym. Trwa 10 dni od dnia otrzymania wyniku, o ile lekarz nie zaleci inaczej. Tylko lekarz jest kompetentny, aby oceniać stan zdrowia pacjenta i to on decyduje o długości trwania izolacji.

Kwarantanna dotyczy osób, które miały kontakt z osobą zakażoną i nie mają objawów, ale mogą być w okresie wylęgania. Trwa standardowo 10 dni licząc od dnia następnego od kontaktu z chorym lub minimum 17 dni (osoby współzamieszkujące z zakażonym), tj. 7 dni dłużej niż osoba izolowana (może ulec skróceniu po wykonaniu testu molekularnego najwcześniej w 1. dobie od zakończenia izolacji chorego). W przypadku kontaktu z osobą  z potwierdzonym wirusem Delta zalecana jest kwarantanna trwająca 14 dni.

Kwarantanną objęta zostaje osoba, która miała bliski kontakt z osobą, u której stwierdzono zakażenie SARS-CoV-2.
Jako bliski kontakt należy rozumieć:

• przebywanie w bezpośredniej bliskości (twarzą w twarz) z osobą chorą, w odległości mniejszej niż 1,5 metra przez ponad 15 minut,
• bezpośredni kontakt fizyczny z osobą zakażoną wirusem SARS-CoV-2 (np. podawanie ręki),
• bezpośredni kontakt bez środków ochronnych z wydzielinami osoby z COVID‐19 (np. dotykanie zużytej chusteczki higienicznej, narażenie na kaszel osoby chorej).

Osoba skierowana na wymaz zostaje obligatoryjnie objęta kwarantanną. W przypadku uzyskania ujemnego wyniku kwarantanna zostaje automatycznie skrócona. W razie wystąpienia błędu systemu należy skontaktować się z infolinią tel. 222 500 115.
W przypadku zaś stwierdzenia dodatniego wyniku wymazu w kierunku SARS-CoV-2  i wpisania przez laboratorium do systemu na osobę badaną zostaje nałożona 10-dniowa izolacja.

Kwarantanną nie są obejmowane osoby zaszczepione przeciwko COVID-19 oraz osoby, które były poddane izolacji z powodu zakażenia wirusem SARS-CoV-2 (ozdrowieńcy).

Przez osobę uodpornioną przeciwko COVID-19 należy rozumieć osobę zaszczepioną szczepionką dopuszczoną do obrotu w Unii Europejskiej, która otrzymała pełny cykl szczepienia złożony z 2 dawek  (szczepionki Pfizer/BioNTech, Moderna i Astra Zeneca) lub  1 dawkę (wyłącznie szczepionka Johnson&Johnson). Osoby, które przyjęły pierwszą  z wymaganych dwóch dawek znajdują się w trakcie szczepienia i nie mogą być traktowane jako zaszczepione przeciwko COVID-19 – podlegają obowiązkowi kwarantanny. Osoby zaszczepione, u których minęło 14 dni od daty podania 2. dawki szczepionki (bądź 1 dawki szczepionki Johnson&Johnson) obejmowane są nadzorowi epidemiologicznemu.

Nadzór epidemiologiczny polega na 10-dniowej obserwacji, podczas której należy mierzyć temperaturę ciała, prowadzić obserwację stanu swojego zdrowia, a także ograniczyć kontakty z innymi osobami i wyjścia z domu do sytuacji życiowo niezbędnych. Podstawową różnicą pomiędzy nadzorem epidemiologicznym a kwarantanną jest to, iż w przypadku kwarantanny obowiązuje zakaz opuszczania mieszkania lub miejsca jej odbywania, natomiast nadzór epidemiologiczny wskazuje na ograniczenie kontaktów społecznych.

Posiadanie przeciwciał nie skraca i nie zwalnia z odbywania kwarantanny, nie jest też dowodem w świetle przepisów na przechorowanie COVID-19.

Przestrzeganie poniższych zaleceń może uchronić przed rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2:

• Nośmy maseczki ochronne w zamkniętych pomieszczeniach oraz w przestrzeniach wspólnych, zwłaszcza gdy nie można zachować dystansu.
• Zachowujmy dystans społeczny, minimalna odległość pomiędzy osobami to 1,5 metra.
• Dbajmy o higienę, często myjmy ręce z użyciem ciepłej wody i mydła lub korzystajmy z płynu do dezynfekcji rąk.
• Stosujmy odpowiednie zasady ochrony podczas kaszlu i kichania – zakrywając nos i usta wewnętrzną stroną łokcia lub chusteczką; unikajmy dotykania oczu, nosa i ust.
• Wietrzmy codziennie pomieszczenia lekcyjne w czasie zajęć i podczas przerwy, a także w dni wolne od zajęć.
• Pamiętajmy o myciu powierzchni detergentem lub środkiem dezynfekcyjnym przed i po zajęciach.
• Szczepmy się! Wszystkie szczepionki to produkty lecznicze zarejestrowane ze wskazaniami stosowania w celu zapobiegania chorobie COVID-19 wywołanej przez wirusa SARS-CoV-2, chronią nas przed zachorowaniem, ciężkim przebiegiem choroby  i powikłaniami.
• Zachęcajmy rodziców do zaszczepienia swoich dzieci. Już od 12 roku życia dopuszczono do szczepienia dwa produkty: szczepionki firm Pfizer i Moderna.
• Pamiętajmy, szczepienia są jednym z najbardziej skutecznych i efektywnych działań profilaktycznych w zapobieganiu oraz zwalczaniu chorób zakaźnych.

Tok postępowania w przypadku wystąpienia zakażenia SARS-CoV-2  wśród wychowanków, podopiecznych, uczniów i personelu w placówkach opiekuńczych oraz oświatowo-wychowawczych. 

W przypadku powzięcia informacji przez dyrektora placówki bądź inną osobę decyzyjną  (np. właściciela obiektu) o wystąpieniu zachorowania na COVID-19/zakażenia wirusem SARS-CoV-2 wśród osób przebywających na jej terenie, należy postępować zgodnie  z poniższymi wskazaniami:

1. Dyrektor bezzwłocznie kontaktuje się telefonicznie w godz. 7.25-20.00 z upoważnionym pracownikiem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej (PSSE) w Poznaniu (dane kontaktowe w punkcie 9.).
2. Pracownik PSSE w Poznaniu ustala informacje niezbędne dla wdrożenia postępowania epidemicznego wg oceny ryzyka narażenia na kontakt z osobą zakażoną SARS-CoV-2 (decyzja o ew. objęciu osoby z kontaktu kwarantanną lub nadzorem epidemiologicznym). Określa datę ostatniego pobytu osoby zakażonej w placówce w celu wyznaczenia okresu trwania kwarantanny/nadzoru epidemiologicznego.
3. W przypadku decyzji o nałożeniu kwarantanny dyrektor placówki ustala listę osób mających bezpośredni kontakt z osobą zakażoną zawierającą następujące dane:
   • imię i nazwisko,
   • PESEL lub w przypadku obcokrajowca nr paszportu i narodowość,
   • numer telefonu kontaktowego (w przypadku osób niepełnoletnich numer telefonu rodzica),
   • miejsce odbywania kwarantanny (przeważnie jest to aktualny adres zamieszkania).

Osoby, które są w pełni zaszczepione nie będą objęte kwarantanną lecz nadzorem epidemiologicznym.

4. Dane osób objętych kwarantanną dyrektor wprowadza do Systemu Ewidencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej (SEPIS) korzystając ze ścieżki: https://www.gov.pl/web/gov/zgloskwarantanne zakładka „wypełnij formularz”  logowanie za pomocą profilu zaufanego zakładka „zgłaszam w imieniu instytucji/zakładu, w którym wykryto zakażenie koronawirusem” dane osoby zakażonej osoby z bliskiego kontaktu.

W razie wystąpienia problemów należy skontaktować się z pracownikiem PSSE  w Poznaniu.

5. Listę osób objętych nadzorem epidemiologicznym należy sporządzić wg wzoru druku (dostępny na stronie internetowej PSSE w Poznaniu w zakładce „wnioski  i formularze – Oddział Higieny Dzieci i Młodzieży”) i przesłać na adres .
6. W przypadku wystąpienia kolejnego przypadku zachorowania/zakażenia wśród osób objętych kwarantanną lub nadzorem epidemiologicznym, należy również skontaktować się z pracownikiem PSSE w Poznaniu w celu ustalenia dalszego postepowania przeciwepidemicznego (np. przedłużenia okresu kwarantanny dla określonych osób).
7. Dyrektor po uzyskaniu opinii właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego o sytuacji epidemiologicznej może zawiesić zajęcia na czas określony z uwagi na zagrożenie zdrowia uczniów (§ 18 ust. 2a i 2c rozporządzenia Ministra Edukacji

Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny  w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach – Dz. U. z 2020 r. poz. 1604) Wyżej wymienioną opinię Państwowy Powiatowy Inspektora Sanitarny w Poznaniu może wydać na wniosek dyrektora po wstępnym uzgodnieniu telefonicznym. Wniosek w wersji edytowalnej umieszczony jest na stronie internetowej PSSE w Poznaniu w zakładce:

„wnioski i formularze – Oddział Higieny Dzieci i Młodzieży”. Wypełniony dokument należy przesłać na adres .

8. Równolegle z powiadomieniem pracownika PSSE w Poznaniu można poinformować rodziców dzieci narażonych na kontakt (np. z tej samej klasy/grupy) o wstąpieniu przypadku zakażenia/zachorowania na COVID-19 w celu umożliwienia zabezpieczenia ewentualnej opieki nad dziećmi.

Wobec osób objętych nadzorem epidemiologicznym i uczestniczących w zajęciach szkolnych powinno się zastosować działania minimalizujące możliwość przeniesienia zakażenia SARS-CoV-2 na inne osoby poprzez m.in.:

• przesunięcie czasu rozpoczynania i kończenia zajęć, np. o 5 min.,
• wydzielenie toalety,
• wydzielenie miejsca na spędzanie przerw i spożywanie posiłków,
• pomiar temperatury przez personel medyczny lub szkolny (lub inne wyznaczone osoby),
• pozyskiwać informowanie o wszystkich niepokojących objawach chorobowych wśród osób objętych nadzorem epidemiologicznym i informować pracowników PSSE w Poznaniu. Materiały źródłowe:

1. Wytyczne Ministerstwa Edukacji i Nauki, Ministerstwa Zdrowia oraz Głównego Inspektora Sanitarnego dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych
2. List Ministra Zdrowia do dyrektorów szkół, pedagogów, rodziców w sprawie wykonywania szczepienia przeciwko SARS-CoV-2 wśród nieletnich uczniów
3. Definicja przypadku COVID-19 na potrzeby nadzoru epidemiologicznego nad zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 (definicja z dnia 31.10.2020 r.)