Najpilniejsze zadania gospodarki wodno-ściekowej na 2025 rok

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Budżetu i Oświaty oraz Komisji Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Spraw Socjalnych Rady Miasta i Gminy Buk, które odbyło się 16 kwietnia br. zwizytowano oczyszczalnię ścieków w Wielkiej Wsi, omówiono bieżące funkcjonowanie Zakładu Gospodarki Komunalnej w Buku, zajęto się projektami uchwał i sprawami bieżącymi.

Wizytacja oczyszczalni ścieków w Wielkiej Wsi

W pierwszej części komisji radni zwizytowali oczyszczalnię ścieków w Wielkiej Wsi. Inwestycja ta jest związana z modernizacją i rozbudową obiektu, co jest niezbędne w celu zwiększenia przepustowości dobowej oraz poprawy jakości oczyszczania ścieków. Do oczyszczalni w Wielkiej Wsi doprowadzane są ścieki z sieci kanalizacji sanitarnej oraz dowożone wozami asenizacyjnymi z terenu aglomeracji Buk oraz w miarę konieczności z innych lokalizacji. Brak rozdziału kanalizacji deszczowej od sanitarnej, przy deszczach nawalnych lub nawet łagodnym opadzie deszczu przez dłuższy czas wraz z normalnym odbieraniem ścieków, powoduje wykorzystywanie całej możliwej przepustowości oczyszczalni w Wielkiej Wsi. Problemem jest też nielegalne podłączanie się mieszkańców do sieci kanalizacji deszczowej – na wstępie do tego tematu wprowadził radnych Prezes Zakładu Gospodarki Komunalnej – Tomasz Stawicki. Następnie oprowadził on radnych po obiekcie i omówił aktualnie prowadzone tam prace. Zostały zakupione i zainstalowane nowe urządzenia, takie jak na przykład komora połączeniowa, stacja krat, pompownia ścieków nadmiarowych, piaskownik z komorą rozprężną, komora rozdziału i zbiornik tłuszczu, osadnik wtórny. Nastąpiła też przebudowa już istniejących obiektów: pompowni ścieków ogólnych, komory zasuw, reaktora biologicznego, systemu sterowania i monitoringu oraz inne. W planach jest między innymi budowa trzeciego reaktora.

Należy wspomnieć, że modernizacja oczyszczalni ścieków w Wielkiej Wsi jest niezbędna ze względu na liczne błędy projektowe, do których doszło na etapie jej wcześniejszej modernizacji, co skutkowało znaczącymi problemami w zakresie działania urządzeń technologicznych oraz niewystarczającą przepustowością w jej działaniu. Montaż niewłaściwych pras oraz zbyt małe rurociągi – skutkowało to zmniejszoną ilością napływu ścieków; podobnie jak zbyt mało wydajne pompy, mieszadła o niewłaściwych parametrach, złe zwymiarowanie osadników. Powoduje to, że błędy technologiczne teraz należy likwidować, a niektóre urządzenia muszą zostać rozebrane i wymienione na nowe.

Aktualne prace związane z modernizacją i rozbudową oczyszczalni zostały podzielone na dwa etapy, z czego pierwszy z nich realizuje ZGK z pożyczki zaciągniętej z WFOŚiGW, a jego koszt wynosi 13.393.332 zł. Drugi etap jest realizowany przez Urząd MiG Buk dzięki pozyskanemu dofinansowaniu z programu „Polski Ład”, koszt 7.978.377 zł.

Jak przyznali radni podczas wizytacji, infrastruktura i prowadzone prace modernizacyjne w oczyszczalni ścieków w Wielkiej Wsi robią wrażenie, a inwestycje w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, zarówno ta jak i kolejne, są niezbędne.

Bieżące funkcjonowanie ZGK

W dalszej części posiedzenia prowadzonego przez Przewodniczącego Komisji Budżetu i Oświaty Mirosława Adamczaka, zajęto się bieżącym funkcjonowaniem ZGK. Radni otrzymali szczegółowe opracowanie dotyczące stopnia realizacji wieloletniego planu rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych, możliwości pozyskania dofinansowania do zaplanowanych inwestycji, zagrożeń ich realizacji oraz najpilniejszych zadań na rok 2025. Czytamy w materiałach: „Stan infrastruktury wodno-ściekowej na terenie Miasta i Gminy Buk, potrzeby modernizacyjne, inwestycyjne oraz zmieniające się środowisko ekonomiczne (np. rozbudowa zabudowy wielorodzinnej oraz zainteresowanie inwestorów prywatnych rozwojem na terenie gminy) powodują, że zakres koniecznej modernizacji i inwestycji umożliwiający sprostanie zwiększającemu się zapotrzebowaniu na wodę i odbiór ścieków, wymaga bardzo dużych nakładów finansowych”.

Prezes ZGK Tomasz Stawicki omówił najpilniejsze zadania, które wymagają podjęcia niezwłocznych działań. Najważniejszą inwestycją z zakresu gospodarki ściekowej, obok modernizacji oczyszczalni ścieków w Wielkiej Wsi jest rozbudowa oczyszczalni ścieków w Niepruszewie, co pozwoli odciążyć oczyszczalnię ścieków w Wielkiej Wsi, gdzie powinny być przyjmowane ścieki z aglomeracji Buk, a są odbierane z całej gminy. Szacowany koszt tej inwestycji wynosi 25-30 mln zł, a brak finansów i bardzo ograniczone możliwości aplikowania o środki zewnętrzne powodują, że ta rozbudowa nie jest aktualnie możliwa. Tym samym brak podłączenia do sieci kanalizacyjnej podmiotów zainteresowanych inwestowaniem na terenie strefy przemysłowej w Niepruszewie powoduje wstrzymanie rozwoju tego ważnego obszaru aktywizacji gospodarczej w gminie. Inne pilne inwestycje, które należy zrealizować to: rozbudowa stacji uzdatniania wody w Dobieżynie (na ukończeniu), budowa studni numer 8 i 10 w Buku, modernizacja stacji uzdatniania wody w Szewcach i Dakowach Suchych, budowa stacji uzdatniania wody w Wielkiej Wsi przy ul. Folwarcznej, budowa sieci wodociągowej w Dobieżynie – ul. Jarzębinowa, budowa sieci kanalizacji sanitarnej i sieci wodociągowej w Kalwach, zastępowanie rur wodociągowych wykonanych z azbestocementu na rury z takich materiałów jak PVC, PE, żeliwo sferoidalne – tego typu rury należy wyłączyć z eksploatacji do 2032 roku.

W trakcie dyskusji nad przedstawionymi materiałami radni dopytywali między innymi o straty wody – na jakim są poziomie i co jest tego przyczyną. Jak tłumaczył Prezes ZGK Tomasz Stawicki: – Na wysokość strat, które obecnie są na poziomie 5 do 10%, wpływ mają głównie nieszczelności i awarie sieci oraz przyłączy wodociągowych. Ponadto powoduje to udostępnienie wody przez mieszkańców na cele gospodarcze, szczególnie w okresie letnim, kiedy są podlewane ogródki oraz na cele budowlane z hydrantów, a także kradzieże i nielegalny pobór wody (uszkodzenia wodomierzy – nielegalne podłączenia do sieci wodociągowej). Straty wody są też związane z jej pobieraniem przez OSP do celów gaśniczych (pożary), o czym jednostki straży pożarnej powinny niezwłocznie informować. Ten problem od 2023 roku jest na bieżąco rozwiązywany i sytuacja się polepsza. W celu obniżenia strat wody podejmowane są działania, takie jak na przykład ciągła wymiana starych przyłączy, kontrola nieuczciwych odbiorców wody, likwidacja starych rurociągów wykonanych z azbestocementu, żeliwa i stali.

Pytano też o stan hydrantów. Prezes ZGK Tomasz Stawicki mówił, że gmina dysponuje 900 hydrantami, których lokalizacje można znaleźć na stronie internetowej ZGK: hydranty24.pl/buk. Wiele z nich jest starych i wymaga naprawy, a najlepiej wymiany – przy czym wymiana jednego hydrantu kosztuje około 3.500 zł.

Burmistrz Miasta i Gminy Buk Paweł Adam mówił, o czym zresztą informował na zebraniach wiejskich, iż wydał zarządzenie z dn. 14.02.br. o planowanych kontrolach środowiskowych dotyczących realizacji obowiązków właścicieli nieruchomości w zakresie pozbywania się nieczystości ciekłych oraz przedsiębiorców posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych. Tego typu kontrole na bieżąco są prowadzone przez pracowników Urzędu MiG Buk i wynikają z obowiązków narzuconych na gminy przez ustawodawcę, a sposób ich prowadzenia jest monitorowany przez służby wojewody i WIOŚ.

Projekty uchwały

Kolejnym punktem komisji było omówienie projektów uchwał. Pierwszy z nich – w zakresie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego parku miejskiego w Buku przy ul. Dobieżyńskiej, gdzie znajduje się Park Sokoła i Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury, przedstawił projektant planu Łukasz Ślisiński. Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu uchwały: „Opracowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest konieczne z uwagi na unormowanie zasad zagospodarowania przestrzennego. Wprowadzenie sposobu zagospodarowania o ściśle określonej funkcji i zasadach zagospodarowania przestrzennego jest jedynym narzędziem dla ochrony ładu przestrzennego”.

Obszar o powierzchni około 3 hektarów, objęty opracowanym planem przeznaczony jest w części na tereny zielone ekologiczne oraz tereny zabudowy wielofunkcyjnej na pozostałych terenach miejskich – jakiekolwiek zmiany planu nie mogą naruszać lokalizacji inwestycji celu publicznego rozumianych jako samorządowe inwestycje kultury, a także inne obiekty publiczne.

Na etapie przygotowywania projektu uchwały został też przeprowadzony wieloetapowy proces konsultacji społecznych, który obejmował zarówno zbieranie uwag, spotkania otwarte, dyżur projektanta. Nie wniesiono uwag do projektu.

Przedstawiony projekt uchwały został zaakceptowany przez radnych, podobnie jak projekt uchwały dotyczący zmiany uchwały budżetowej Miasta i Gminy Buk na rok 2025, który omówiła Skarbnik Miasta i Gminy Buk Marzena Kalotka.

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej

Kolejny projekt uchwały – aktualizacja Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta i Gminy Buk przedstawiła Agnieszka Skrabut z firmy Eko-Geo Glob, która przygotowała opracowanie. Jest to dokument strategiczny, który koncentruje się na podniesieniu efektywności energetycznej, zwiększeniu wykorzystywania odnawialnych źródeł energii oraz redukcji emisji gazów cieplarnianych. Opracowanie stanowi podstawę do ubiegania się o dofinansowania w zakresie między innymi termomodernizacji budynków publicznych i mieszkalnych, modernizacji źródeł ciepła, instalacji OZE oraz innych działań pozwalających na poprawę efektywności energetycznej.

W PGN przedstawiono działania w zakresie gospodarki niskoemisyjnej, które są realizowane przez MiG Buk, takie jak między innymi wymiana przestarzałych pieców indywidualnych na bardziej efektywne, prowadzenie punktu konsultacyjno-informacyjnego w ramach Programu ,,Czyste Powietrze”, rozbudowa energooszczędnej infrastruktury oświetleniowej, instalowanie odnawialnych źródeł energii tj. modułów fotowoltaicznych, termomodernizacja budynków podlegających MiG Buk, rozbudowa systemu ścieżek rowerowych i spacerowych oraz poprawa ich jakości, budowa i modernizacja dróg, budowa parkingów P&R, prowadzenie wspólnej polityki odpadowej w ramach Związku Międzygminnego „CZO – SELEKT”, realizacja planów edukacyjnych dla szkół w zakresie odnawialnych źródeł energii.

W ramach dyskusji nad Planem Gospodarki Niskoemisyjnej Przewodniczący Komisji Budżetu i Oświaty Mirosław Adamczak dopytywał, czy w PGN wpisują się działania gminy w zakresie poszukiwania złóż geotermalnych. – Jak najbardziej, na podstawie wykonanych uprzednio odwiertów sondażowych wynika, że potencjał energii geotermalnej na terenie Miasta i Gminy Buk oceniony został jako wysoki – odpowiedziała Agnieszka Skrabut z firmy Eko-Geo Glob.

Zasłużeni dla Miasta i Gminy Buk

Burmistrz Paweł Adam przedstawił projekty uchwał dotyczące nadania tytułów „Zasłużony dla Miasta i Gminy Buk” wybitnym osobom, których osiągnięcia i zasługi dla naszej społeczności lokalnej są dobrze znane. Projekty uchwał w tym zakresie zostały skierowane pod obrady sesji. Tegoroczna uroczystość wręczenia tytuły „Zasłużony dla Miasta i Gminy Buk” odbędzie się podczas obchodów Święta Konstytucji 3 Maja.

Pierwsza z zaproponowanych kandydatek – Danuta Nowacka jako nauczyciel, zastępca dyrektora i dyrektor bukowskiej szkoły podstawowej oraz innych placówek oświatowych wykształciła kilka pokoleń młodych ludzi, którzy opuszczając mury szkolne wynosili z niej najlepsze wzorce zachowania i szacunku dla małej Ojczyzny. Kolejną kandydatką do tego zaszczytnego tytułu jest Aleksandra Szajek, która całe swoje życie zawodowe związała z Urzędem Miasta i Gminy Buk, a przez 34 lat pełniła funkcję Skarbnika MiG Buk. Samorząd bukowski w pierwszych latach jego funkcjonowania tworzył też następny kandydat do wyróżnienia – Marek Szwarc, który był radnym, przewodniczącym Rady MiG Buk, organizatorem bukowskiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Następni kandydaci to Marian Jan Kowalski i ksiądz kanonik Roman Janecki. Pierwszy z nich jest lekarzem, przez wiele lat pełnił funkcję kierownika Ośrodka Zdrowia w Buku i nawet po przejściu na emeryturę był gotowy nieść pomoc o każdej porze dnia i nocy, także podczas pandemii COVID-19. Ksiądz kanonik Roman Janecki od 21 lat pełni funkcję proboszcza Parafii św. Wawrzyńca w Niepruszewie, a także skutecznie zabiega o środki finansowe na utrzymanie obiektów kościelnych oraz konsekwentnie remontuje powierzoną mu świątynię i sąsiednie budowle.

Sprawy bieżące

Przewodnicząca Komisji Skarg, Wniosków i Petycji Maria Mądroszyk poinformowała o skardze, która wpłynęła do Rady MiG Buk od jednego z mieszkańców i zostanie omówiona na najbliższym posiedzeniu Komisji Skarg, Wniosków i Petycji.

Inne zapytania radnych dotyczyły terminu oddania do użytku ul. Kwiatowej w Niepruszewie i nowego przejścia do pieszych, a także wiaduktu w kierunku Szewc.

Wiceburmistrz MiG Buk Tomasz Plewa poinformował, że prowadzone są rozmowy z PKP na temat nieodpłatnego przejęcia przez gminę budynku dworca. Jednym z warunków przejęcia jest utrzymanie trwałości projektu czyli jego funkcji komunikacyjnej. Obiekt ten po przeprowadzonym remoncie i ubieganiu się o dofinansowanie z programu dotyczącego odnawiania dworców kolejowych, mógłby stać się siedzibą – na przykład straży gminnej. W związku z tym wiceburmistrz Tomasz Plewa zaproponował, aby kolejne posiedzenie komisji, które odbędzie się 21 maja br. rozpocząć od wizytacji dworca w Buku – w celu zapoznania się ze stanem tego budynku, co spotkało się z aprobatą radnych. Decyzja o przejęciu obiektu wymagać będzie jednak podjęcia odpowiedniej uchwały Rady MiG.