Zasoby geotermalne i funkcjonowanie przychodni lekarskich w gminie Buk

Gmina Buk posiada duży potencjał geotermalny, którego wykorzystanie pozwoli obniżyć koszty ogrzewania i utrzymania budynków publicznych oraz bukowskich domostw. Takie informacje, po wykonaniu oceny zasobów geotermalnych na terenie gminy przekazał profesor Jacek Zimny, który został zaproszony na posiedzenie komisji: Budżetu i Oświaty oraz Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Spraw Socjalnych Rady MiG Buk w dniu 20 listopada br. Ponadto dyskutowano o funkcjonowaniu niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej w zakresie świadczeń udzielanych przez lekarzy na terenie gminy oraz omówiono projekty uchwał.

Poszukiwanie i eksploatacja zasobów geotermalnych w gminie Buk

W posiedzeniu komisji, której przewodniczył Mirosław Adamczak, wziął udział profesor Jacek Zimny z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, autor prezentacji „Geotermia – potencjalne zasoby geotermalne na terenie Gminy Buk. Możliwości ich eksploatacji i wykorzystania. Możliwości pozyskania środków na sfinansowanie poszukiwań i eksploatacji”. W 2022 roku gmina Buk zleciła Polskiej Geotermalnej Asocjacji im. prof. Juliana Sokołowskiego przygotowanie opracowania dotyczącego oceny zasobów energetycznych wód geotermalnych wraz z możliwością ich energetycznego wykorzystania w gminie Buk.

Na wstępie prof. Jacek Zimny omówił alternatywne źródła pozyskiwania energii i geotermalne warunki Polski, które mogą być użyte do: balneologii i rekreacji, ogrzewnictwa (ciepło, chłód) oraz wytwarzania energii elektrycznej. Zasoby te, są związane z jednymi z największych w Europie basenami geotermalnymi, znajdującymi się pod prawie 80 procent powierzchni Polski. – Polska jest krajem bogatym w zasoby geotermalne. Wykorzystując gorące wody geotermalne, gminy w coraz większym stopniu mogą budować lokalne bezpieczeństwo i samowystarczalność energetyczną – powiedział prelegent.

Mówiąc o zasobach geotermalnych gminy Buk stwierdził, że na podstawie wykonanych uprzednio odwiertów sondażowych (przy badaniu zasobów gazu ziemnego) zasoby geotermalne w naszej gminie lokują się w przedziale temperatury wynoszącej od 28 do 169°C – na głębokościach od 500 do 5000 metrów. Średni poziom geotermalny dla Polski, opisujący wzrost temperatury wraz ze wzrostem głębokości, wynosi około 31°C/km. Planowany odwiert geotermalny, dla rozpoznania wszystkich potencjalnych poziomów wodonośnych został zaplanowany na działce przyległej do szkoły – w obrębie posesji przy ul. Dworcowej, Szarych Szeregów, Dobieżyńskiej i Sokoła. Powinien on mieć głębokość 3350 metrów – z oczekiwaną temperaturą wody geotermalnej 104 °C. Z przeprowadzonych badań wynika, że byłaby możliwość, aby na tym terenie jednocześnie prowadzić produkcję energii elektrycznej i ciepła geotermalnego. – Potencjalne wartości wpływu i temperatur wód termalnych, pozwalają na ich wykorzystanie w celach: balneologii, rekreacji oraz ciepłownictwa (ogrzewanie, chłodzenie, klimatyzacja) i produkcji energii elektrycznej – mówił prof. Jacek Zimny.

Omówiono też geotermalne technologie energetyczne wykorzystywane do uzyskania ciepła geotermalnego, które zostałyby wdrożone przy wierceniu pierwszego otworu w Buku. – Technologia dubletu geotermalnego polega na wykonaniu dwóch otworów geotermalnych. Jeden w celu poboru wody geotermalnej, drugi – do zrzutu wód, po ich uprzednim wykorzystaniu i schłodzeniu. Celem stosowania takiej technologii jest osiągnięcie maksymalnego uzysku energetycznego z pojedynczego otworu oraz zapewnienie odnowy energetycznej zasobów wód termalnych w obiegu zamkniętym.

W celu przeprowadzenia wiercenia pierwszego otworu gmina będzie mogła ubiegać się o dotację z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, w ramach Rządowego Programu Geotermalnego : „Udostępnienie wód termalnych w Polsce”. Nabór ma być ogłoszony na początku 2025 roku. Prof. Jacek Zimny mówił też o innych źródłach finansowania geotermii: innych programach dofinansowania, pozyskiwaniu inwestorów,  a także o współpracy z jednostkami badawczo-naukowymi, takimi jak na przykład Politechnika Poznańska czy też współpraca międzygminna.

W trakcie dyskusji dotyczącej zasobów geotermalnych na terenie gminy i możliwości ich wykorzystania, radni skierowali do prelegenta zapytania. Dopytywano między innymi : czy przeprowadzenie odwiertu i użycie ciężkiego sprzętu na zaplanowanej działce nie będzie inwazyjne dla sąsiednich zabudowań; na ile te działania będą bezpieczne dla ochrony środowiska; czy pozyskane środki zewnętrzne w całości zapewnią finansowanie pierwszego odwiertu; jakie są kolejne etapy prac związanych z poszukiwaniem alternatywnych źródeł energii; czy też o działalność Polskiej Geotermalnej Asocjacji im. prof. Juliana Sokołowskiego.

Podsumowując dyskusję burmistrz MiG Buk Paweł Adam powiedział, że został wykonany pierwszy etap w zakresie zasobów geotermalnych gminy Buk. – Gmina dysponuje już bowiem dokumentacją dotyczącą pozytywnej oceny zasobów energii geotermalnej dla MiG Buk oraz dokumentacją wykonawczą w zakresie pierwszego odwiertu geotermalnego, co pozwoliło uzyskać koncesję wydobywczą udzieloną przez Marszałka Województwa Wielkopolskiego. Teraz przechodzimy do kolejnego etapu, którym jest ubieganie się o dofinansowanie wierceń pierwszego otworu – tego typu działania są bardzo kosztowne, ale co najważniejsze mogą być finansowane ze źródeł zewnętrznych, nawet w wysokości 100 procent. Kieruję do Państwa radnych zapytanie: czy gmina powinna kontynuować prace dotyczące poszukiwania alternatywnych źródeł energii, których kolejnym etapem będzie realizacja pierwszego odwiertu geotermalnego, a w tym celu mielibyśmy podjąć starania o pozyskanie dofinansowania.

Radni zdecydowali, że gmina podejmie działania w zakresie poszukiwania zasobów geotermalnych na terenie gminy.

Dostęp do służby zdrowia

Kolejnym tematem komisji było funkcjonowanie niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej w zakresie świadczeń podstawowej opieki medycznej udzielanych przez lekarzy rodzinnych na terenie Miasta i Gminy Buk. Na posiedzenie zostali zaproszeni przedstawiciele dwóch niepublicznych przychodni działających w gminie Buk. Przychodnię Lekarską Almed reprezentowała kierownik Aleksandra Majewicz. Z powodów rodzinnych nie była obecna pani kierownik Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Vigilax – Magdalena Urbaniak.

– Ze względu na liczne uwagi mieszkańców dotyczące funkcjonowania niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej i trudności w uzyskaniu dostępu do porady lekarskiej – poprosiliśmy przychodnie o wyjaśnienie zaistniałej sytuacji i znalezienia korzystnego rozwiązania. Należy jednak zdawać sobie sprawę, że gmina nie ma wpływu na funkcjonowanie samodzielnych niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej, co najwyżej możemy wspierać te działania – mówił Przewodniczący Komisji Budżetu i Oświaty Mirosław Adamczak.

Mieszkańcy zgłaszali, że w celu zapisania się do lekarza muszą stać w długiej kolejce przed otwarciem poradni Vigilax, nie mogą zarejestrować się do lekarza tego samego dnia lub na kolejne dni, a także dodzwonić się do przychodni w godzinach porannych. Uwagi dotyczą też odmowy rejestrowania nowych pacjentów oraz braku dostępu do usług lekarzy specjalistów w ramach kontraktu z NFZ.

Burmistrz skierował już wcześniej do Przychodni Vigilax pisma z prośbą o ustosunkowanie się do w/w uwag mieszkańców. Temat ten został też podjęty na sesji Rady MiG Buk w dn. 30.10.br. – Mieszkańcy na bieżąco sygnalizują nam sprawy i problemy związane z obsługą i możliwością dostania się do lekarza. Dla Państwa radnych przygotowaliśmy informację dotyczącą dotychczasowej korespondencji w tym zakresie, a z niej wynika, że między innymi o trudnościach w dostępie do lekarza sygnalizowaliśmy już w 2020 roku. Sytuacja w innych gminach wygląda podobnie i ten dostęp też jest utrudniony, co wynika przede wszystkim z prowadzonej polityki zdrowotnej w kraju. Jednak postarajmy się usprawnić funkcjonowanie podstawowej opieki zdrowotnej na naszym terenie. Jako gmina podejmujemy też liczne działania w polityce okołozdrowotnej – profilaktycznej w zakresie pomocy psychologiczno-psychiatrycznej – mówił burmistrz Paweł Adam.

W pismach z Przychodni Vigilax czytamy: „Pacjenci pojawiają się przed przychodnią Vigilax około godziny 6 rano. Praktykowano wcześniej wpuszczanie ich do budynku około godziny 6:30, natomiast praktyka ta musiała ulec zmianie, ponieważ zdarzały się incydenty niestosownego, a nawet agresywnego zachowania pacjentów oczekujących w kolejce. Pacjenci są więc wpuszczani do budynku w momencie otwarcia. W terminarzu każdego lekarza udostępniane są 4 miejsca na zapisy planowane, gdzie można się zapisać z wyprzedzeniem, na przykład w celu uzyskania skierowania, czy konsultacji wyników. Zapisywanie wszystkich chętnych na kolejne dni nie sprawdziło się, gdyż pacjenci chorzy nie mogli się dostać do lekarza w danym dniu – terminarze zapewnione były na kolejne dwa tygodnie. W przychodni pracuje pięciu lekarzy w pełnym wymiarze czasu pracy, a trzech dodatkowo przyjeżdża do pomocy. Lekarze są przeciążeni i panuje deficyt kadry medycznej. Jeszcze w tym roku przyjmowano deklaracje nowych pacjentów do przychodni, gdzie inne okoliczne placówki odmawiają zapisów. Przychodnia posiada dwa numery kontaktowe do rejestracji i kolejkę oczekujących na rozmowę, a utrudniony kontakt w godzinach porannych jest jak każdego roku w okresie wzrostu zachorowań.

Przypomniano też, że Przychodnia Vigilax prowadzi działalność w budynku będącym własnością Miasta i Gminy Buk. Umowa została zawarta w 2021 roku na okres 10 lat i zgodnie z nią wynajmowane pomieszczenia mają służyć realizacji świadczeń medycznych w ramach kontraktu lekarza rodzinnego z NFZ. Ponadto w 2022 roku Vigilax wyraził akceptację dla proponowanej przez burmistrza konieczności utworzenia gabinetu ginekologicznego. W tym celu utworzono gabinet ginekologiczny i pozyskano kontrakt z NFZ na usługi w tym zakresie. Niestety, ale od października 2022 roku nie udało się pozyskać lekarza ginekologa na dalszy okres.

Jak tłumaczyła Aleksandra Majewicz, kierownik Przychodni Lekarskiej Almed: – Przychodnia boryka się z ogromnymi trudnościami z pozyskaniem nowych lekarzy i pielęgniarek. Kadra medyczna nie jest zainteresowana pracą w przychodni w Buku i to z różnych przyczyn, bo dojazd do Buku, natłok obowiązków – za dużo pacjentów do przyjęcia jednego dnia i do tego natłok biurokracji. Jeżeli nawet udaje się znaleźć i zatrudnić nowego lekarza rodzinnego to nie na długo – po jakimś czasie rezygnują. Lekarze tłumaczą, że szkoda im czasu i energii na taką pracę – wybierają zrobienie innej specjalizacji i otwarcie prywatnej praktyki, pracę w większych ośrodkach lub wyjazd za granicę. Nawet młodzi lekarze nie chcą się podjąć pracy w mniejszej miejscowości.

Radna Elżbieta Wolna pracująca w przychodni Vigilax podzieliła się swoimi doświadczeniami zawodowymi. – W przychodni Vigilax pracuję od 40 lat i tak dramatycznej sytuacji jeszcze nie było. Brakuje lekarzy do pracy – kiedyś pracowało dziewięciu lekarzy rodzinnych, teraz jest czterech. Pacjenci wystają przed przychodnią od godziny 6, co jest zupełnie niepotrzebne – wystarczy przyjść o godzinie 7 i tak wszyscy zostaną zarejestrowani. Ciągle podejmowane są starania o zatrudnienie nowych lekarzy rodzinnych, też ginekologa, ale nic z tego nie wychodzi. Liczba pacjentów na jednego lekarza, zgodnie z zaleceniami NFZ nie powinna przekraczać 2500 pacjentów, ale są lekarze, którzy mają zapisanych ich o wiele więcej.

W trakcie dyskusji nad funkcjonowaniem NZOZ w gminie radni dopytywali : ilu pacjentów przypada na jednego lekarza; jaki jest zakres teleporad; ilu uchodźców z Ukrainy korzysta z opieki medycznej; jaki jest dostęp do lekarzy specjalistów. Zadeklarowano, że w mediach urzędu MiG Buk pojawi się apel do mieszkańców, wyjaśniający trudności przychodni zdrowia. Ponadto radni w najbliższych czasie wrócą do tematu funkcjonowania służby zdrowia w gminie.

Apel do mieszkańców :

• Niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej działające na terenie gminy Buk apelują do mieszkańców gminy o zrozumienie trudnej sytuacji, z którą borykają się przychodnie, szczególnie w czasie wzmożonych zachorowań na grypę.
• Każdy pacjent zostanie przyjęty i niepotrzebne jest przychodzenie do przychodni na długo przed jej otwarciem.
• W sytuacji, kiedy przypadek nie jest nagły – od lekarza oczekuje się przepisania leków lub skierowania do sanatorium, a jest wielu pacjentów oczekujących – nagłych przypadków, prosi się o przesunięcie terminu wizyty na późniejszy termin lub skorzystanie z teleporady.
• Prosi się o nienadużywanie dostępu do przyjmujących lekarzy specjalistów.
• Brak dostępu do lekarza specjalisty wynika z tego, że nie udaje się pozyskać lekarzy do pracy.
• Wzajemna wyrozumiałość sprawi, że usprawni się działania NZOZ.

Omówienie projektów uchwał

W trakcie komisji zostały też przedstawione i omówione projekty uchwał, które spotkały się z akceptacją radnych.

Pozytywnie zaopiniowano projekty uchwał w zakresie:

– przyjęcia na 2025 rok Programu współpracy Miasta i Gminy Buk z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;

– udzielenia pomocy finansowej w 2025 r. dla Gminy Stęszew na utrzymanie terenu wokół „Źródełka Żarnowiec” w Gminie Stęszew;

– zatwierdzenia i przyjęcia do realizacji Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Miasta i Gminy Buk na lata 2025-2030;

– zmiany uchwały Rady Miasta i Gminy Buk w sprawie wyznaczenia obszaru aglomeracji Buk;

– zawarcia umowy najmu nieruchomości celem stworzenia nowej siedziby Ośrodka Pomocy Społecznej w Buku;

– zmiany Uchwały Nr LIX/536/2023 Rady Miasta i Gminy Buk z dnia 28 grudnia 2023 r. w sprawie budżetu Miasta i Gminy Buk na 2024 rok;

– zmiany Uchwały Nr LIX/535/2023 Rady Miasta i Gminy Buk z dnia 28 grudnia 2023r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Miasta i Gminy Buk na lata 2024-2044.

Sprawy bieżące

Przewodniczący Komisji Budżetu i Oświaty Mirosław Adamczak podziękował radnym za ich liczny udział w debacie oświatowej, która odbyła się 12 listopada br. w Sali Miejskiej.

Szanse w cyfrowym rozwoju oświaty

Radni zgłaszali też zapytania od mieszkańców, między innymi w sprawie bezpieczeństwa przechodniów na ul. Kwiatowej, czystości w toaletach zainstalowanych na Orlikach, protokołu pokontrolnego w Przedszkolu „Złoty Kogucik”, stanu chodników po instalacji światłowodu.