W trosce o zdrowie i bezpieczeństwo mieszkańców

Omówienie aktualnego stanu i działalności Środowiskowego Centrum Zdrowia Psychicznego w Otuszu prowadzonego przez Fundację Akme; analiza i ocena bezpieczeństwa oraz stanu porządku publicznego gminy były przedmiotem posiedzenia wspólnych komisji: Budżetu i Oświaty oraz Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Spraw Socjalnych Rady Miasta i Gminy Buk, które odbyło się 17 października br. Ponadto zaopiniowano projekty uchwał w zakresie stawek podatków i opłat lokalnych na 2024 rok.

Działalność ŚCZP w Otuszu

Na posiedzenie komisji zostali zaproszeni przedstawiciele Fundacji Akme: Paweł Skalik – Prezes Zarządu i Maciej Mankiewicz – pełnomocnik zarządu ds. realizacji projektów współfinansowanych ze środków EFS i PFRON, którzy przedstawili dotychczasowe działania Fundacji świadczone w szerokim wymiarze, a następnie skupili się na usługach dla mieszkańców gminy Buk. Zakres działań obejmuje konsultacje psychiatryczne i psychologiczne, psychoterapię długoterminową – dla dzieci i młodzieży oraz dorosłych, terapię uzależnień, terapię małżeńską, poradnictwo doradcy zawodowego i pracownika socjalnego, zajęcia arteterapeutyczne dla dzieci i młodzieży, warsztaty dla rodziców zmagających się z trudnościami wychowawczymi, konsultacje z dietetykiem i fizjoterapeutą. Centrum zapewnia również wizyty domowe – w skład zespołu wyjazdowego wchodzi pracownik socjalny, psycholog i psychiatra.

Łączna liczba pacjentów korzystających ze wsparcia Środowiskowego Centrum Zdrowia Psychicznego w Otuszu, z gmin Buk i Stęszew wynosi 707 osób. Z gminy Buk objęto pomocą 421 osoby, w tym 253 osoby dorosłe, 168 dzieci i młodzieży. – W ramach Centrum wsparcia udzielamy zarówno osobom dorosłym, jak i dzieciom i młodzieży. Zdarza się też, że pod opieką mamy całe rodziny: dziecko, rodzic, dziadkowie. Takich rodzin z terenu gminy jest obecnie 43 – mówił Maciej Mankiewicz. Jak na posiedzeniach komisji i sesjach wielokrotnie zapewniał burmistrz MiG Buk Paweł Adam: – Nikogo nie muszę przekonywać, że gminie potrzebne jest Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego, które odgrywa kluczową rolę w zapewnianiu wsparcia, opieki i odpowiedniej pomocy w radzeniu sobie z problemami zdrowia psychicznego.

ŚCZP w Otuszu dotychczas finansowane było ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020. Po zakończeniu unijnego projektu, we wrześniu tego roku miało przejść na finansowanie z Narodowego Funduszu Zdrowia, jednak tak się nie stało. Dzięki staraniom Fundacji Akme udało się pozyskać dodatkowe środki na przedłużenie obecnie realizowanego projektu do 30 listopada br. – dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Społecznego. Ponadto zapewniono też środki z programu „Regionalny program rehabilitacji młodzieży z zaburzeniami depresyjnymi”.

Fundacja planuje złożyć ofertę na realizację świadczeń w ramach NFZ na utworzenie Ośrodka Środowiskowego Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży na terenie gminy Buk. W ramach kontraktu realizowane ma być wsparcie psychologiczne, psychoterapia indywidualna i rodzinna oraz terapia środowiskowa. Niestety, ale założenia tego konkursu nie przewidują dostępu do lekarza psychiatry.

Głównym, jednocześnie kluczowym problemem ŚCZP w zakresie kontynuacji wsparcia na rzecz mieszkańców gminy jest potrzeba zabezpieczenia środków finansowych na utrzymanie wsparcia lekarzy psychiatrów. Jednak z potencjalnie dostępnych dla Fundacji środków możliwych do pozyskania w celu dalszego prowadzenia pomocy w ramach Centrum nie ma możliwości sfinansowania tego typu usług. Fundacja Akme, z uwagi na zbyt wysokie koszty wynajmu i utrzymania dotychczasowego obiektu w Otuszu zwróciła się do burmistrza i radnych z wnioskiem o udostępnienie lokalu z zasobów gminnych.

Z pomocą fundacji Akme

O współpracy z Fundacją Akme mówiła też kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Buku Agnieszka Słaby. Zwróciła uwagę, że jakość świadczonych usług ze strony Akme jest wyższa w porównaniu z usługami NFZ. – ŚCZP pomoc zapewnia szybciej, kompleksowo i lokalnie. Jest to szczególnie ważne ze względu na to, że coraz więcej mieszkańców gminy boryka się z problemami wychowawczymi, małżeńskimi, uzależnieniami.

Burmistrz wyszedł z propozycją, aby fundacji Akme udostępnić pomieszczenie w WDK Niepruszewo, które do tej pory dzierżawiła od gminy Przychodnia „Vigilax”. – Pomieszczenie jest odpowiednio przygotowane do prowadzenia tego typu działalności, nie wymaga dodatkowych nakładów finansowych. Zaproponowana nowa lokalizacja ŚCZP będzie ogólnodostępna dla wszystkich mieszkańców gminy, a dojazd do Niepruszewa jest możliwy dzięki komunikacji gminnej – poinformował burmistrz.

W trakcie dyskusji nad działalnością ŚCZP i zakresem pomocy jaką jest w stanie udzielić gmina, radni dopytywali między innymi o dostępność usług. Prowadzący obrady – Przewodniczący Komisji Budżetu i Oświaty Tomasz Plewa chciał wiedzieć, czy do ŚCZP ze swoimi problemami w zakresie zdrowia psychicznego może się zgłosić każdy mieszkaniec, czy wystarczająca jest informacja w gminie na temat oferowanych usług, czy pomoc jest udzielana całkowicie bezpłatnie.

Radni byli zgodni co do tego, że należy rozwiązać problemy lokalowe ŚCZD oraz zapewnić odpowiednie wsparcie finansowe, aby placówka mogła działać w pełnym zakresie, korzystając też z pomocy lekarza psychiatry. Zastanawiano się nad tym, na ile gmina jest w stanie wesprzeć działania ŚCZP już od grudnia tego roku, czy dopiero od stycznia 2024 roku.

Przedstawiciele Akme podziękowali za zaproszenie na komisję, dzięki czemu kompleksowo mogli przedstawić działania fundacji, a ze strony Rady MiG Buk spotkali się ze zrozumieniem trudności lokalowych i finansowych. Fundacja wyraziła oczekiwanie, że pozyskane wsparcie pozwoli na dalsze działanie Środowiskowego Centrum Zdrowia Psychicznego w gminie Buk, a zapewnienie lokalu pozwoliłoby (jest to warunek konieczny ze strony NFZ) podjąć działania w zakresie pozyskiwania dofinansowań.

Bezpieczeństwo na terenie gminy

Kolejnym punktem spotkania była analiza i ocena bezpieczeństwa oraz stanu porządku publicznego – współpraca jednostek samorządowych z policją na terenie gminy. Odpowiednie zestawienie za okres od 01.01.2023 r. do 30.09.2023 r. przygotował komendant Komisariatu Policji w Buku asp. sztab. Hubert Spychała, który wziął udział w posiedzeniu komisji. Z dostarczonych materiałów wynika, że w związku z popełnionymi przestępstwami na terenie Miasta i Gminy Buk odnotowano straty w wysokości ponad 300.000 zł. W trakcie podjętych działań udało się odzyskać mienie o wartości 90.000 zł oraz zabezpieczyć mienie sprawców popełnianych przestępstw o wartości 26.550 zł. Na dzień 30.09.2023 r. wszczęto 124 postępowania przygotowawcze i w porównaniu do 2022 roku nastąpił wzrost postępowań o 20. Najczęściej popełniane przestępstwa występują w kategoriach „kradzieże cudzej rzeczy” i „uszkodzenie rzeczy” – w sumie w gminie odnotowano 124 przestępstwa. Ponadto miały miejsca 2 zdarzenia w kategorii „kradzieże z włamaniem”, 1 zdarzenie – „przestępstwa rozbójnicze”, nie odnotowano zdarzeń związanych z „kradzieżą pojazdu” i działań metodą „na wnuczka” czy „policjanta”. W tym czasie prowadzono 24 czynności procedury Niebieskiej Karty. Na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa zatrzymano 24 sprawców, w tym 15 kierujących w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających. Zatrzymano 22 osoby poszukiwane przez organy ścigania. Wylegitymowano 1793 osoby, wystawiono 200 mandatów karnych, w tym 181 za naruszenie bezpieczeństwa i porządku w ruchu drogowym, 3 w związku z naruszeniem porządku i spokoju publicznego, 7 – z kradzieżą mienia do 500 zł, 5 – z naruszeniem ustawy o wychowaniu w trzeźwości. W prowadzonych sprawach o wykroczenia w znacznej mierze wykorzystywany jest monitoring gminny. W zakresie profilaktyki odbyło się 40 spotkań, w tym 4 z seniorami na temat bezpieczeństwa oraz oszustw, których ofiarami są osoby starsze; 36 spotkań z dziećmi i młodzieżą dotyczących odpowiedzialności karnej nieletnich, bezpiecznych wakacji, cyberzagrożeń oraz bezpieczeństwa. Na Krajowej Mapie Zagrożeń Bezpieczeństwa odnotowano 130 zagrożeń z Miasta i Gminy Buk, z czego 99 dotyczyło przekroczenia dopuszczalnej prędkości.
– Porównując statystyki z rokiem poprzednim można stwierdzić, że zagrożenie przestępczością na terenie Miasta i Gminy Buk jest na podobnym poziomie jak w roku 2022 – mówił asp. sztab. Hubert Spychała, który poinformował też, że na dzień 30.09.2023 r. stan etatowy Komisariatu Policji w Buku wynosi 17 etatów (2 wakaty), w Zespole Dzielnicowych: 3 etaty, w Zespole Kryminalnym – 4 etaty (1 wakat). W rzeczywistości do pełnienie służby prewencyjnej jest 8 funkcjonariuszy. Mówił też, że budynek Komendy Policji został odnowiony, jednak brakuje miejsc do parkowania radiowozów.

Do przedstawionej analizy i zestawień dotyczących bezpieczeństwa oraz stanu porządku publicznego gminy odnieśli się radni. Dopytywano przede wszystkim o podejmowane działania w zakresie naruszeń dotyczących ruchu drogowego, na przykład na ul. Poznańskiej w Buku, gdzie już od dawna kierowcy zatrzymują się w niedozwolonym miejscu. Asp. sztab. Hubert Spychała mówił o zwiększonej liczbie przypadków przekroczenia prędkości, co coraz częściej jest karane zabraniem prawo jazdy. Sytuacja w tym zakresie powinna się poprawić w najbliższym czasie, bo w gminie dzięki uzyskanemu dofinansowaniu zostaną zainstalowane radarowe wyświetlacze prędkości. Pytania radnych dotyczyły też ciszy wyborczej – czy policja odnotowała jakieś incydenty.

W związku z pojawiającymi się informacjami o incydentach zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i młodzieży ze strony obcych osób, szczególnie tych, którzy poruszają się samochodami i zachęcają dzieci i młodzież, aby do tych samochodów wsiadały, radni zwrócili się do policji z prośbą o podjęcie odpowiednich działań prewencyjnych. Asp. sztab. Hubert Spychała mówił, że tego typu zdarzenia niezwłocznie trzeba zgłaszać policji, też należy uświadamiać dzieci i młodzież o zagrożeniach wynikających z takich sytuacji. Burmistrz zadeklarował, że niezwłocznie będzie się kontaktował z osobami, które zgłosiły tak niepokojące sytuacje i podjęte zostaną odpowiednie działania w celu zwiększenia bezpieczeństwa dzieciom i młodzieży.

Stawki podatków na 2024 rok

W dalszej części posiedzenia radni zajęli się zaopiniowaniem stawek podatków i opłat lokalnych na 2024 rok. W piśmie burmistrza skierowanym do Przewodniczącego Rady Miasta i Gminy Buk Piotra Gorońskiego czytamy: „W związku z Obwieszczeniem Ministra Finansów z dnia 21 lipca 2023 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na 2024 rok, których wysokość wzrosła o wskaźnik 15% (w oparciu o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w I półroczu 2023 roku), zwracam się z prośbą o zaopiniowanie przedstawionych stawek podatków i opłat lokalnych na 2024 rok i zaproponowanych zwolnień przedmiotowych w podatku od nieruchomości na 2024 rok”. Burmistrz nie wyszedł z propozycją maksymalnego wzrostu stawek podatków i opłat lokalnych o 15%. Propozycje dotyczyły wzrostu wysokości stawek podatku od nieruchomości i opłat lokalnych w dwóch wariantach – o 7,5 % lub 10%. W przypadku opłaty od posiadania psów zaproponował odstąpienie od ustalenia stawki podatku. Propozycje zwolnień w podatku od nieruchomości zaproponował pozostawić na tym samym poziomie co w 2023 roku.

Jak mówił Przewodniczący Komisji Budżetu i Oświaty Tomasz Plewa ustalenie wysokości podatków i opłat lokalnych na odpowiednim poziomie jest niezbędne, aby zapewnić gminie sfinansowanie bieżących wydatków na 2024 rok związanych z zadaniami własnymi gminy: utrzymaniem szkół, przedszkoli, placówek kulturalnych, sportowych. W oparciu o szacunkowe obliczenia uzyskanych wpływów z podatków i opłat lokalnych będzie konstruowany budżet na 2024 rok.
Radni dyskutowali nad propozycjami wysokości stawek podatku od nieruchomości i w wyniku głosowania przychylono się do propozycji wzrostu o 7,5%, co stanowi połowę stawki maksymalnego wzrostu określonego przez Ministra Finansów. Podobnie w przypadku wysokości stawek podatku od środków transportowych – zaplanowano wzrost o 7,5%. W przypadku opłaty targowej większość radnych opowiedziała się za tym, aby jej nie podnosić. Ich zdaniem sytuacja finansowa osób sprzedających na rynku jest i tak trudna, a handlujących jest coraz mniej. Wysokość dochodu z opłaty targowej stanowi niewielką pozycję w budżecie, a znaczące jednak jest to, że to miejsce pełni też rolę integrującą społeczność lokalną.

Radni byli zgodni co do tego, aby odstąpić od ustalenia stawki opłaty od posiadania psów. Poparli też propozycje zwolnień (w takim brzmieniu jak w 2023 roku) w podatku od nieruchomości gminnych jednostek organizacyjnych, które prowadzą działalność kulturalną, z zakresu kultury fizycznej, sportu i rekreacji, ochrony przeciwpożarowej, w zakresie świadczenia pomocy społecznej oraz służące do odprowadzania i oczyszczania ścieków.

W wyniku dyskusji radni przychylili się do propozycji burmistrza, że trzeba odpowiednio obniżyć średnią cenę skupu żyta przyjmowanej jako podstawę obliczenia podatku rolnego. Ze zrozumieniem spotkało się stanowisko, że trzeba zadbać o rolników, ceny zbycia produktów rolnych dalece odbiegają od oczekiwań, a ogólnie – to w branży rolniczej jest kryzys, którego skutki w pełni będą odczuwalne zwłaszcza w 2024 roku. Stąd propozycja burmistrza, aby podatek rolny pozostawić na dotychczasowym poziomie, spotkał się z akceptacją większości radnych.

Sprawy bieżące

W tym punkcie posiedzenia radni poruszali sprawy bieżące zgłaszane przez mieszkańców: związane z oświetleniem – za szybko gasnące latarnie, komunikacją gminną – prośba o lepszą synchronizację rozkładu jazdy busów z rozkładem jazdy PKP.

W związku z tematem prezentowanym przez fundację AKME, z którą współpracuje Ośrodka Pomocy Społecznej w Buku – wrócił też temat trudności lokalowych OPS, o których mówiła kierownik OPS Agnieszka Słaby. – Nadal ogromnym problemem jest brak możliwości zapewnienia odpowiednich warunków do obsługi klienta; często jest to osoba znajdująca się w szeroko rozumianym kryzysie: finansowym, psychicznym, zdrowotnym, rodzinnym, doświadczająca przemocy domowej. O swoich problemach zmuszona jest rozmawiać w biurze podawczym, bo pokoje pracowników są kilkuosobowe i nie ma możliwości, aby klienta przyjmować w odpowiednich warunkach. Z uwagi na specyfikę działalności, klienci przedkładają pracownikom OSP informacje dotyczące ich danych tzw. wrażliwych – stanu zdrowia, dochodu, problemów rodzinnych, uzależnień. Ponadto budynek OPS ma wiele barier architektonicznych, które sprawiają trudności w dostępie do placówki osobom niepełnosprawnym czy matkom z wózkami dziecięcymi.

Burmistrz powrócił do sprawy konieczności przeniesienia siedziby OPS, ale ponieważ budowa nowego obiektu odracza się w czasie z uwagi na brak programu finansującego taki projekt, to prosił radnych o rozważenie możliwości tymczasowego przeniesienia OPS, świetlicy środowiskowej oraz komisji interdyscyplinarnej i innych wybranych organizacji do tymczasowej lokalizacji, która na 5 lat mogłaby zostać wydzierżawiona. Gmina nie mając w swoich zasobach lokalowych budynku, do którego można by przeprowadzić OPS, zapewniłaby odpowiednie warunki przyjmowania mieszkańców gminy. Sytuacja wymaga podjęcia niezwłocznych działań też dlatego, że w najbliższym czasie rozpocznie się remont dachu zabytkowej części urzędu, na który gmina pozyskała dofinansowanie. Na czas remontu pracownikom urzędu zajmującym pokoje na strychu, znajdującego się też tam magazynu, pracownikom LGD „Źródło” należy zapewnić zamienne pomieszczenia i w tej sytuacji bardzo przydatne byłyby pomieszczenia zajmowane obecnie przez OPS. Przy okazji burmistrz wspomniał o trudnych warunkach w jakich pracują urzędnicy OPS i przyjmowani są petenci ośrodka – pokoje wymagają remontów, często są przepełnione, brakuje miejsca na teczki z dokumentami. Aktualnie w urzędzie przeprowadzona jest adaptacja toalety dla osób niepełnosprawnych i jest to jeden z wielu remontów, który powinien być niezwłocznie zapewniony w urzędzie. W wyniku dyskusji radni ustalili, że w celu rozpatrzenia propozycji zmiany siedziby OPS zostanie niebawem przeprowadzona wizja lokalna w zaproponowanym lokalu, po której zostaną podjęte dalsze decyzje.

Ponadto podczas posiedzenia wspólnych komisji: Budżetu i Oświaty oraz Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Spraw Socjalnych Rady MiG Buk, zaopiniowano projekty uchwał w zakresie:
– udzielenia pomocy finansowej Województwu Wielkopolskiemu,
– zmiany uchwały w sprawie udzielenia pomocy finansowej Województwu Wielkopolskiemu,
– nadania nazwy osiedle Nad Strumykiem w Buku drodze wewnętrznej w Buku.